فهرست مطالب
نمایشگرها پنجره‌هایی به دنیایی دیجیتال هستند و کیفیت آن‌ها می‌تواند نقشی حیاتی در تعامل روزمره با دستگاه‌های دیجیتال ایجاد کند. در میان معیارهای مختلفی که بر کیفیت یک تصویر تاثیر می‌گذارند رزولوشن یکی از مهم‌ترین عوامل است که می‌تواند تجربه شما از تماشای یک فیلم، عکس یا بازی ویدیویی را به کلی دگرگون سازد. درک درست از معنی رزولوشن و تاثیر آن بر وضوح و جزئیات تصویر به شما کمک می‌کند که انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید تا بتوانید از دنیای دیجیتال لذت بیشتری ببرید.
رزولوشن یا resolution عبارت است از تعداد نقاط یا پیکسل‌های تشکیل دهنده یک تصویر یا مانیتور که عموما به صورت ضرب دو عدد مانند 1920 در 1080 بیان می‌شود. عدد اول تعداد نقطه‌ها یا پیکسل‌های به کار رفته در عرض تصویر را مشخص می‌کند و عدد دوم نشان‌دهنده تعداد نقاط یا پیکسل‌ها در ارتفاع تصویر است. از ضرب این دو عدد در همدیگر می‌توان به تعداد دقیق نقاط یا پیکسل‌های به کار رفته در یک نمایشگر، تصویر یا بنر دست پیدا کرد. برای نمونه تعداد پیکسل‌های یک مانیتور با رزولوشن 1920 در 1080 از طریق زیر قابل محاسبه است:
1920×1080= 2,073,600
که نشان می‌دهد این مانیتور از 2,0736,00 پیکسل تشکیل شده است.
در مفهوم رزولوشن پیکسل برای صفحه نمایش کاربرد دارد که هر کدام از این پیکسل‌ها به صورت یک نقطه رنگی در تصویر یا بنر چاپ شده خود را نشان خواهند داد.
پیکسل کوچک‌ترین واحد تشکیل دهنده یک مانیتور است که توانایی تولید نور در رنگ‌های مختلف را دارد. هر کدام از این پیکسل‌ها در آن واحد یک رنگ را نشان خواهند داد که در نهایت می‌تواند به تشکیل یک تصویر کامل کمک کند. برای نمونه اگر به تصویر زیر که یک گل آفتابگردان را نشان می‌دهد، نگاه کنید متوجه می‌شوید که گلبرگ‌های آن زرد رنگ است، در حالیکه داخل این گلبرگ‌ها مایل به قهوه‌ای دیده می‌شوند و دانه‌های آن هم رنگی مایل به زرد دارد که در وسط به سمت مشکی حرکت کرده است.
از طرفی دیگر ساقه و برگ‌های آن هم به رنگ سبز دیده می‌شود. برای اینکه مانیتور بتواند این رنگ‌ها را به صورت همزمان نشان دهد از پیسکل‌های کوچک استفاده خواهد شد که از کنار هم قرار گرفتن آن‌ها یک تصویر جامع شکل خواهد گرفت.
مانیتورهای و صفحه‌های دیجیتال از پیکسل‌هایی استفاده می‌کنند که امکان تغییر رنگ آن‌ها وجود دارد و بسته به تصویر به نمایش درآمده می‌توانند رنگ‌های مختلفی را نشان دهند. حال اگر بخواهیم این تصاویر را چاپ کنیم هر پیکسل به شکل یک نقطه با رنگ ثابت نشان داده خواهد شد و امکان چاپ تصاویر تشکیل شده از رنگ‌های مختلف را برای ما فراهم خواهد کرد.
علاوه رزولوشن موارد دیگری هم وجود دارند که می‌توانند بر کیفیت تصاویر و نمایشگرها تاثیر بگذارند. برای نمونه در نوشته HDR چیست؟ بخشی از این موارد به تفصیل شرح داده‌ایم. از طرفی دیگر برخی اصطلاحات وجود دارند که آشنایی با آن‌ها به روشن‌تر شدن مفهوم رزولوشن کمک خواهند کرد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:
تراکم پیکسلی معیاری است که نشان می‌دهد در هر واحد از سطح نمایشگر چند پیکسل جای گرفته‌اند. این معیار عموما بر اساس تعداد پیکسل در هر اینچ (Pixel Per Inch) اندازه گرفته می‌شود و با واحد PPI نشان داده می‌شود. هر چه تراکم پیکسلی یک نمایشگر بالاتر باشد، شارپنس و وضوح تصاویر و متن‌ها بیشتر خواهد شد و تصویر با جزئیات بیشتری به نمایش در خواهد آمد. به همین دلیل هنگام خرید مانیتور 4k یا هر نمایشگر دیگری علاوه بر رزولوشن نیاز است که به تراکم پیکسلی آن هم توجه نشان دهید.
کلمه DPI مخفف عبارت Dot Per Inch است و واحدی است برای شمارش تعداد نقاط رنگی در یک اینچ از عکس. در واقع می‌توان آن را تراکم نقاط رنگی هم ترجمه کرد و معادل PPI برای محصولات چاپی است. هر چه DPI بیشتر باشد کیفیت عکس هنگام چاپ بالاتر خواهد بود و جزئیات بیشتری را نمایش خواهد داد.
یکی دیگر از اصطلاحات رایج در مورد رزولوشن، اندازه پیکسل است. در واقع اندازه پیکسل عدد ثابتی نیست و از یک دستگاه به دستگاه دیگری می‌تواند متفاوت باشد. مثلا یک صفحه نمایش 32 اینچ و یک گوشی 6 اینچی که هر دو رزولوشن Full HD دارند، تعداد پیکسل‌های مساوی دارند. در نتیجه برای جای دادن این تعداد پیکسل در نمایشگر کوچک‌تر باید اندازه آن کوچک‌تر باشد. از طرفی دیگر کوچک کردن پیکسل‌ها به افزایش تراکم پیکسلی کمک خواهد کرد و در نهایت باعث افزایش کیفیت تصاویر خواهد شد.
هر مانیتور دارای یک رزولوشن بومی است که تعداد پیکسل‌های سخت‌افزاری آن را نشان می‌دهد. امکان تغییر و تنظیم رزولوشن مانیتور وجود دارد و می‌توانید آن را روی رزولوشن‌های کمتر از رزولوشن بومی تنظیم کنید. در نظر داشته باشید که بهترین کیفیت تصویر در یک نمایشگر زمانی به دست می‌آید که محتوای نمایش داده شده دقیقا هم رزولوشن با رزولوشن بومی نمایشگر باشند.
بسیاری از افراد رزولوشن را با تراکم پیکسلی اشتباه می‌گیرند و فکر می‌کنند که واحد رزولوشن پیکسل بر اینچ است. در حالیکه پیکسل بر اینچ واحد سنجش تراکم پیکسلی است و واحد رزولوشن همان پیکسل است. برای نمونه در رزولوشن رزولوشن 1080 که آن را در بخش‌های قبلی محاسبه کردیم، با 2,073,600 پیکسل روبرو هستیم؛ اما از آنجایی که بیان این عدد کمی سخت است آن را به صورت 1080 در 1920 یا FHD بیان خواهیم کرد.
در نگاه اول همه فکر می‌کنند که افزایش resolution در یک مانیتور باعث افزایش کیفیت تصویر خواهد شد، این تصور به شرطی درست است که اندازه مانیتور را ثابت در نظر بگیریم. برای نمونه اگر دو تلویزیون 50 اینچی داشته باشیم که اولی رزولوشن Full HD داشته باشد و دومی رزولوشن 4K، تلویزیون دوم کیفیت تصویر بهتری ارائه خواهد داد؛ اما اگر یک مانیتور 24 اینچ با رزولوشن Full HD را در کنار یک مانیتور 50 اینچ 2k قرار دهیم به احتمال زیاد در کیفیت آن‌ها تفاوت خاصی احساس نخواهید کرد و در برخی از موارد هم می‌توان گفت که با توجه به کمتر بودن تراکم پیکسلی مانیتور 50 اینچ به احتمال زیاد وضوح تصویر آن پایین‌تر خواهد بود.
امکان تولید مانیتور یا چاپ عکس و بنر در سایزهای مختلف وجود دارد. برای نمونه یک شرکت می‌تواند مانیتوری با رزولوشن منحصربه‌فرد 2099 در 600 پیکسل تولید کند و از این نظر هیچ محدودیتی وجود ندارد. با این حال بسیاری از شرکت‌ها سعی می‌کنند از رزولوشن‌های استاندارد پیروی کنند که به نوعی بین افراد جامعه شناخته شده هستند و از مقبولیت بالایی برخوردارند. در نظر داشته باشید که برای ساده‌تر شدن کار معمولا اسم هر resolution از تعداد پیکسل‌های به‌کار رفته در یک سمت نمایشگر گرفته شده است یا یک نام اختصاصی برای آن ایجاد شده است. در ادامه لیست انواع رزولوشن را با همدیگر مرور خواهیم کرد:
عبارت SD در اینجا مخفف standard definition است که جزو اولین استانداردهای رزولوشن برای مانیتور و محتوایی ویدیویی است. رزولوشن SD از 480 در 720 پیکسل تشکیل شده است و هر چند جزو اولین استانداردهای تعریف شده برای ویدیو است؛ اما در برخی از مناطق با تعداد پیکسل‌های 576 در 720 تعریف می‌شد. این رزولوشن بسیار قدیمی شده است و جز در موارد خاص کاربرد آنچنانی ندارد.
رزولوشن HD از کنار هم قرار گرفتن 720 پیکسل در یک بعد و 1280 پیکسل در بعد دیگر تشکیل می‌شود که تعداد کل پیکسل‌های آن را به 921,600 عدد می‌رساند. این رزولوشن نسبت به SD کیفیت به مراتب بهتری ارائه می‌کند و برای صفحه نمایش‌های کوچک و کاربری‌های عمومی بهترین گزینه است.
رزولوشن فول اچی دی نشان‌دهنده مانیتور یا تصویری با ابعاد 1920 در 1080 پیکسل است که باعث می‌شود تصویری از 2,073,600 پیکسل به وجود بیاید. صفحه نمایش‌هایی که از وضوح تصویر Full HD بهره می‌برند تعداد پیکسل‌های آن‌ها دو برابر صفحه نمایش‌هایی با رزولوشن HD است. این صفحه نمایش‌‌ها بیشترین کاربرد را در بین دستگاه‌های مختلف دارند و می‌توان آن را گزینه‌ای مناسب برای تماشای ویدیو، بازی کردن، برنامه‌نویسی و حتی انجام کارهای گرافیکی دانست. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود هنگام خرید انواع لپتاپ سعی کنید محصولی با این رزولوشن را انتخاب کنید.
در جدول رزولوشن تصویر به مفهوم 2k رزولوشن می‌رسیم که آن را با نام QHD یا رزولوشن 1440p هم می‌شناسند. مانیتورهایی که از این وضوح تصویر استفاده می‌کنند دارای 3,686,400 هستند که در ابعادی معادل 1440 در 2560 قرار خواهند گرفت. این رزولوشن محبوبیت کمی بین کاربران دارد و می‌توان گفت در بین انواع رزولوشن لپ تاپ، تلویزیون یا حتی مانیتورهای گیمینگ چندان طرفدار ندارد.
رزولوشن 4k یا Ultra HD در حال تبدیل شدن به یکی از محبوب‌ترین کیفیت‌های تصویر برای تماشای ویدیو و محتوا مخصوصا در تلویزیون‌های بزرگ است. این رزولوشن از یک ساختار 2160 در 3840 پیکسلی استفاده می‌کند که می‌تواند 8,294,400 پیکسل را در خود جای دهد. مانیتور یا تصاویری با این وضوح جزئیات بسیار دقیقی خواهند داشت که می‌تواند هر بیننده‌ای را مجذوب خود کند.
رزولوشن 8k جزو جدیدترین رزولوشن‌های بازار است و با وجود اینکه اولین تلویزیون با این رزولوشن در سال 2015 توسط شارپ معرفی شد؛ اما هنوز نتوانسته در بین مخاطبان به محبوبیت دست پیدا کند. دلیل این موضوع هم به نبود زیرساخت‌های مربوط با فناوری 8k مربوط می‌شود. برای نمونه فیلم‌هایی که با چنین کیفیتی تولید می‌شوند در مرحله اول بسیار کم هستند و در مرحله دوم بسیار حجیم بوده و استفاده از آن‌ها به این راحتی‌ها امکان‌پذیر نیست. رزولوشن 8k از به نمایشگری با ابعاد 7680 در 4320 پیکسل اطلاق می‌شود که مجموع پیکلس‌های آن برابر 33,177,600 خواهد بود. در نظر داشته باشید که رزولوشن 8k وضوح تصویری را ارائه می‌دهد که حدودا 4 برابر 4k است و استفاده از آن فقط برای صفحه نمایش‌های بزرگ کاربرد خواهد داشت و نمی‌توان از آن در محصولات کوچک استفاده کرد. برای نمونه استفاده از آن در گوشی منطقی نیست و باعث افزایش چشم‌گیر قیمت گوشی موبایل خواهد شد.
مفهوم رزولوشن در کامپیوتر بیشتر به مانیتور یا صفحه نمایش و توانایی آن در نشان دادن رزولوشن‌های مختلف اشاره دارد و اکثر کامپیوترهای توانایی اجرای انواع رزولوشن را دارند. برای نمونه اگر یک لپ تاپ داشته باشید که صفحه نمایش آن HD است، با اتصال یک مانیتور 4k می‌توانید محتواهای 4k را با کیفیت بالاتری در این مانیتور مشاهده کنید و از این نظر محدودیتی ندارید. به طور کلی می‌توان گفت که رزولوشن لپ تاپ و کامپیوتر به رزولوشن مانیتور وابسته است.
رزولوشن در تلویزیون به نحوه قرارگیری پیکسل‌ها در بعد افقی و عمودی دستگاه اشاره دارد که باعث تشکیل تصویر روی صفحه نمایش خواهند شد. تلویزیون‌ها با توجه به اینکه به طور مداوم به برق متصل بوده و عموما از اندازه بزرگی برخوردار هستند به راحتی امکان اجرای رزولوشن‌های بسیار بالا مانند 4k یا 8k را برای کاربران فراهم خواهند کرد.
همانند تلویزیون و کامپیوتر، رزولوشن گوشی به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که صفحه نمایش را پوشانده و امکان نمایش تصاویر مختلف را برای کاربران فراهم می‌کند. رزولوشن گوشی می‌تواند بر وضوح و جزئیات محتوای بصری تاثیر به‌سزایی داشته باشد؛ اما از جایی به بعد مضرات آن بیشتر از فوایدش خواهد بود که باعث شده بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده موبایل به کیفیت Full HD بسنده کرده و سراغ رزولوشن‌های بالاتر نروند. برای نمونه برای متوجه شدن تفاوت‌های Full HD و 4k در یک گوشی نیاز است که از فاصله‌ای بیش از 7 تا 10 اینچی به آن نگاه کنید که در عموم موارد ما از گوشی در فاصله‌ای بسیار نزدیک‌تر استفاده می‌کنیم و عملا می‌توان رزولوشن‌های بالاتر را بدون کاربرد دانست. البته رزولوشن گوشی می‌تواند به رزولوشن دوربین هم اشاره داشته باشد که در بخش بعدی به بررسی آن خواهیم پرداخت.
رزولوشن دوربین به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که حسگر دوربین قادر به ثبت آن‌ها در یک عکس یا ویدیو است. این اعداد در تصاویر با واحد مگاپیکسل و در فیلم‌ها با همان ساختار رزولوشنی که در بالا شرح دادیم بیان خواهند شد. برای نمونه یک دوربین یا گوشی ممکن است امکان ثبت یک تصویر 24 مگاپیکسلی را داشته باشد که این تصویر از 24 میلیون پیکسل تشکیل خواهد شد؛ همچنین توانایی ثبت فیلم با کیفیت 4K را داشته باشد. در نظر داشته باشید که هر چه resolution یا مگاپیکسل یک دوربین بیشتر باشد، دوربین قادر به ثبت عکس با جزئیات ریزتر و دقیق‌تر خواهد بود که امکان بزرگ‌نمایی و برش بدون افت کیفیت را برای ما فراهم خواهد کرد.
رزولوشن عکس هم به تعداد پیکسل‌های ثبت شده در یک تصویر اشاره دارند. برای نمونه یک عکس که با دوربینی 12 مگاپیکسلی ثبت شده است، از 12 میلیون پیکسل مجزا تشکیل شده است و هر چه تعداد این پیکسل‌ها بیشتر باشد، عکس باکیفیت‌تری در اختیار خواهید داشت. در نظر داشته باشید که توجه به رزولوشن تصویر هنگام چاپ از اهیمت ویژه‌ای برخوردار است. مخصوصا زمان انتخاب بنرهای بزرگ که باید به رزولوشن چاپ بنر توجه داشته باشید. برای نمونه نمی‌توانید از یک عکس با رزولوشن 1080 در 1920 برای بنرهای بزرگ مانند بنر میدان ولیعصر تهران استفاده کنید.
رزولوشن در بازی های ویدیویی به تعداد پیکسل‌هایی اشاره دارد که سخت‌افزار کامپیوتر یا کنسول شما توان نمایش آن را روی مانیتور داشته باشد. در نظر داشته باشید که صحنه‌ها در بازی‌های ویدیویی در لحظه رندر و به نحوی تولید می‌شوند، به همین دلیل باید سخت‌افزار شما توانایی رندرگیری آن را داشته باشد. از طرفی دیگر باید یک مانیتور مناسب داشته باشید که بتواند محتوای رندر شده را به خوبی نمایش دهد. به این نکته هم توجه کنید که هر چه رزولوشن بازی هنگام رندرگیری بالاتر برود به سخت‌افزار قوی‌تری نیاز خواهید داشت و در صورتی که سخت‌افزار مناسبی نداشته باشید ممکن است با شرایط مانند افت فریم یا کاهش کیفیت محتوا روبرو شوید.
معنی رزولوشن در دستگاه‌ها یا محصولات مختلف ممکن است کمی با تفاوت بیان شود؛ اما همه آن‌ها به تعداد پیکسل‌های یک تصویر اشاره دارند که می‌تواند بر میزان جزئیات یک تصویر و کیفیت نهایی آن تاثیرگذار باشد. در این نوشته تلاش کردیم که resolution از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار دهیم تا درک بهتری نسبت به این موضوع داشته باشید و بتوانید با دید بازتری نسبت به خرید محصولات مورد نیاز خود اقدام کنید.
در این مطلب به بررسی اقتصادی ترین گوشی سامسونگ در سال ۲۰۲۴ می پردازیم
