فهرست مطالب
پریود یا قاعدگی یکی از مراحل طبیعی چرخه زندگی زنان است که با ریزش لایه داخلی رحم و خونریزی ماهانه همراه است. این فرایند نشان‌دهنده سلامت هورمونی و باروری بدن است و نشانه‌هایی مثل تغییرات خلقی، دردهای خفیف شکمی و تغییرات جسمی را نیز به همراه دارد. درک دقیق این چرخه، علائم آن و دلایل احتمالی تأخیر در قاعدگی به زنان کمک میکند تا بهتر بدن خود را بشناسند و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنند. پس در ادامه با ما همراه باشید.
پریود یا قاعدگی، فرایندی طبیعی در بدن زنان است که طی آن پوشش داخلی رحم یا آندومتر به طور ماهانه ریزش میکند و از طریق دهانه رحم و واژن از بدن خارج میشود. این چرخه به وسیله هورمونها کنترل میشود؛ هورمون‌هایی که توسط غده هیپوفیز در مغز و تخمدان‌ها تولید می‌شوند و نقش پیام‌رسان‌های شیمیایی بدن را دارند.
وظیفه این هورمونها دو بخش اصلی دارد: اول، ضخیم کردن دیواره رحم تا در صورت بارور شدن تخمک، امکان لانه‌گزینی آن فراهم شود؛ دوم، تحریک تخمک‌گذاری.
پس از آزاد شدن تخمک، اگر لقاح صورت نگیرد، پوشش داخلی رحم تخریب شده و خونریزی قاعدگی یا همان پریود رخ می‌دهد. این روند یک چرخه طبیعی است که تقریباً هر ماه اتفاق می‌افتد و بخشی از سیستم تولیدمثل سالم زنان به شمار می‌رود.
پریود معمولاً از سنین نوجوانی آغاز میشود و نشان‌دهنده رسیدن بلوغ در دختران است. به طور معمول، اولین قاعدگی بین ۸ تا ۱۳ سالگی رخ می‌دهد و میانگین سنی آن حدود ۱۲ سال است. این روند نشانه‌ای است که بدن آماده باروری است و تخمک‌گذاری شروع میشود. البته این بازه سنی برای همه یکسان نیست و در صورت وقوع قاعدگی خارج از این محدوده، بهتر است با پزشک مشورت شود.
قاعدگی تا زمان یائسگی ادامه دارد؛ یعنی تا وقتی که تخمک‌گذاری متوقف شود. یائسگی معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد و میانگین آن حدود ۵۰ سال است. همانند آغاز پریود، زمان دقیق پایان قاعدگی در زنان متفاوت است و تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، سلامتی و سبک زندگی قرار دارد.
پریود زمانی اتفاق می‌افتد که بدن زن برای بارداری آماده شده اما لقاح انجام نمی‌شود. در هر چرخه قاعدگی، یک تخمک از تخمدان آزاد میشود که به آن تخمک‌گذاری می‌گویند. در همین زمان، هورمونها باعث ضخیم‌تر شدن دیواره رحم می‌شوند تا در صورت بارداری، تخمک بارور بتواند در آن لانه‌گزینی کند. اما اگر اسپرم به تخمک نرسد و لقاح انجام نشود، بدن این پوشش اضافی رحم را دفع میکند و به این ترتیب خونریزی قاعدگی یا همان پریود شروع میشود.
تخمک‌گذاری معمولاً حدود ۱۲ تا ۱۶ روز قبل از پریود بعدی رخ می‌دهد. اگر لقاح صورت گیرد، تخمک بارور در دیواره رحم جای می‌گیرد و بارداری آغاز میشود. اما در صورت عدم لقاح، چرخه قاعدگی ادامه پیدا میکند و پریود نشانه‌ای از باردار نبودن در آن دوره است. در واقع، قاعدگی نتیجه طبیعی تغییرات هورمونی و فرآیند تخمک‌گذاری است که بدن را برای بارداری احتمالی آماده میکند.
چرخه قاعدگی به مجموعه تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی گفته میشود که هر ماه در بدن زنان اتفاق می‌افتد تا بدن را برای بارداری آماده کند. این چرخه از دوران بلوغ تا یائسگی به صورت منظم تکرار میشود. به طور معمول، طول سیکل قاعدگی حدود ۲۸ روز است، اما در برخی زنان ممکن است بین ۲۵ تا ۳۵ روز متغیر باشد و این کاملاً طبیعی است، زیرا بدن هر فرد با دیگری متفاوت است.
برای محاسبه چرخه قاعدگی، کافی است بهترین برنامه پریود فارسی رایگان را دانلود کرده و تاریخ اولین روز پریود فعلی خود را یادداشت کنید و سپس تا روز قبل از شروع پریود بعدی بشمارید. فاصله بین این دو تاریخ، طول چرخه قاعدگی شما را نشان می‌دهد. مثلاً اگر اولین روز پریود شما ۵ خرداد و پریود بعدی‌تان ۱ تیر باشد، طول سیکل قاعدگی‌تان ۲۷ روزه است. با ثبت چند ماه متوالی، می‌توانید میانگین دقیق‌تری به دست آورید و زمان تقریبی پریود بعدی را پیش‌بینی کنید. دانستن این اطلاعات به شما کمک میکند تا برای علائم پیش‌قاعدگی (PMS)، تغییرات خلقی یا جسمی آماده باشید و در صورت نامنظم بودن چرخه یا بروز مشکلات هورمونی، سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
چرخه قاعدگی فرایندی منظم و تکرارشونده در بدن زنان است که تحت تأثیر تغییرات هورمونی شکل می‌گیرد و نقش مهمی در سلامت باروری دارد. این چرخه معمولاً شامل چهار مرحله اصلی است: قاعدگی، فاز فولیکولی، تخمک‌گذاری و فاز لوتئال. در هر یک از این مراحل، سطح هورمونها تغییر میکند و به دنبال آن، واکنش‌های متفاوتی در اندام‌های تولیدمثل رخ می‌دهد.
در مرحله قاعدگی، در صورتی که بارداری اتفاق نیفتاده باشد، پوشش داخلی رحم که در ماه قبل برای بارداری آماده شده بود، از بدن دفع میشود. این مرحله معمولاً بین ۳ تا ۵ روز طول می‌کشد، اما دوره‌ای بین ۲ تا ۷ روز نیز طبیعی محسوب میشود.
پس از آن، فاز فولیکولی آغاز میشود که از روز اول پریود تا حدود روز چهاردهم ادامه دارد. در این زمان، هورمون FSH باعث رشد فولیکول‌ها در تخمدان‌ها میشود و با افزایش استروژن، دیواره رحم مجدداً ضخیم میشود تا برای بارداری احتمالی آماده شود.
در میانه سیکل، مرحله تخمک‌گذاری رخ می‌دهد؛ زمانی که افزایش ناگهانی هورمون LH موجب آزاد شدن یک تخمک از تخمدان میشود. این تخمک از طریق لوله‌های فالوپ به سمت رحم حرکت میکند و اگر با اسپرم ترکیب شود، احتمال بارداری وجود دارد.
در پایان، فاز لوتئال آغاز میشود که از زمان تخمک‌گذاری تا شروع پریود بعدی ادامه دارد. در این فاز، هورمون پروژسترون افزایش یافته و رحم را برای لانه‌گزینی جنین آماده میکند. اگر بارداری رخ ندهد، سطح هورمونها کاهش پیدا میکند و چرخه جدید با قاعدگی بعدی آغاز میشود.
تغییرات هورمونی در طول سیکل قاعدگی میتواند منجر به بروز مجموعه‌ای از علائم جسمی شود که شدت آن‌ها در هر فرد متفاوت است. این نشانه‌ها معمولاً چند روز پیش از شروع قاعدگی یا در طول آن بروز میکنند و کاملاً طبیعی هستند. در ادامه مهم‌ترین علائم جسمی پریود را بررسی می‌کنیم:
یکی از شایع‌ترین علائم پریود، گرفتگی یا انقباض در ناحیه پایین شکم است که معمولاً با شروع خونریزی یا کمی قبل از آن بروز میکند. این درد به دلیل انقباضات رحم برای دفع پوشش داخلی ایجاد میشود. شدت آن میتواند از درد خفیف تا دردی باشد که انجام کارهای روزمره را دشوار میکند. گاهی این درد به پایین کمر یا ران‌ها نیز کشیده میشود.
در هفته‌ی منتهی به قاعدگی، بسیاری از خانم‌ها با افزایش جوش در نواحی مختلف به ویژه چانه و فک روبه‌رو می‌شوند. این اتفاق در نتیجه کاهش استروژن و افزایش هورمون‌های آندروژن مانند تستوسترون رخ می‌دهد که باعث افزایش چربی پوست و بسته شدن منافذ میشود. معمولاً با پایان پریود و استفاده از ضد جوش این جوش‌ها درمان می‌شوند.
تغییرات سطح هورمون پروژسترون پس از تخمک‌گذاری باعث میشود بافت سینه‌ها متورم و حساس شود. به همین دلیل، بسیاری از خانم‌ها پیش از پریود احساس درد، سنگینی یا سفتی در سینه‌ها دارند. شدت این علامت در هر فرد متفاوت است و معمولاً با شروع قاعدگی یا کمی بعد از آن کاهش پیدا میکند.
احساس نفخ یا سنگینی در ناحیه شکم یکی دیگر از علائم رایج دوران قاعدگی است. تغییرات در سطح استروژن و پروژسترون میتواند باعث تجمع مایعات و گاز در بدن شود. این حالت معمولاً چند روز قبل از شروع پریود آغاز میشود و ۲ تا ۳ روز پس از شروع خونریزی کاهش پیدا میکند.
روده‌ها نیز به تغییرات هورمونی واکنش نشان می‌دهند. در نتیجه، برخی از خانم‌ها در دوران قاعدگی با اسهال، یبوست، حالت تهوع یا حتی درد در ناحیه مقعد مواجه می‌شوند. این تغییرات معمولاً موقتی هستند و پس از پایان دوره پریود برطرف می‌شوند.
انقباضات رحم در زمان قاعدگی میتواند به عضلات کمر فشار وارد کند و باعث بروز درد یا احساس کشیدگی در این ناحیه شود. شدت کمردرد از فردی به فرد دیگر متفاوت است و گاهی ممکن است با گرفتگی شکمی همراه باشد.
نوسان سطح هورمونها به ویژه استروژن میتواند باعث تحریک سروتونین در مغز شود و در نتیجه، سردرد یا میگرن پریودی ایجاد کند. بیش از نیمی از زنانی که به میگرن مبتلا هستند، ارتباط بین سردردهای خود و زمان قاعدگی را گزارش کرده‌اند. این نوع سردرد ممکن است قبل، حین یا بلافاصله پس از پایان پریود بروز کند.
دوران قاعدگی تنها با تغییرات فیزیکی همراه نیست، بلکه نوسانات هورمونی می‌توانند روی احساسات، خواب و آرامش روانی نیز تأثیر بگذارند. بسیاری از خانم‌ها در این دوران متوجه تغییراتی در خلق‌وخو یا کیفیت خواب خود می‌شوند که به‌طور مستقیم با افت و خیز سطح استروژن و پروژسترون در بدن مرتبط است. در ادامه، دو علامت مهم این دوران را بررسی می‌کنیم:
یکی از رایج‌ترین علائم پیش از پریود، نوسانات خلقی و احساسات متغیر است. ممکن است یک روز احساس شادی و انرژی کنید و روز بعد بدون دلیل خاصی غمگین یا عصبی شوید. کاهش سطح استروژن باعث افت سروتونین (هورمون شادی) و افزایش تحریک‌پذیری، اضطراب یا حتی افسردگی میشود. از سوی دیگر، کاهش پروژسترون نیز حس آرامش را کم کرده و میتواند موجب بی‌قراری یا گریه‌های ناگهانی شود. این تغییرات معمولاً چند روز پیش از شروع قاعدگی شدت می‌گیرند و با آغاز پریود کاهش پیدا میکنند.
اختلال در خواب از دیگر علائمی است که بسیاری از خانم‌ها پیش از پریود تجربه میکنند. نوسانات هورمونی، دردهای بدنی، سردرد یا نوسانات خلقی می‌توانند خواب شبانه را دشوار کنند. علاوه بر این، در زمان تخمک‌گذاری، دمای بدن حدود نیم درجه افزایش یافته و تا آغاز پریود بعدی بالا می‌ماند؛ همین تغییر جزئی میتواند باعث سخت‌تر شدن به خواب رفتن یا خواب سبک‌تر در شب شود. در نتیجه، بی‌خوابی یا خواب ناآرام در این دوران امری طبیعی است و معمولاً با تنظیم چرخه هورمونی بهبود پیدا میکند.
سندرم پیش از قاعدگی یا PMS به مجموعه‌ای از علائم گفته میشود که خانم‌ها معمولاً ۱ تا ۲ هفته قبل از شروع پریود خود تجربه میکنند. تقریبا نیمی از زنان در طول زندگی‌شان این علائم را تجربه میکنند و برای اکثر آن‌ها مشکل جدی ایجاد نمی‌شود، اما حدود ۲۰ درصد از زنان علائم شدیدتری دارند که میتواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. خوشبختانه این علائم معمولاً طی ۴ روز پس از شروع قاعدگی فروکش میکنند. شما می‌توانید با رعایت سبک زندگی سالم و مراقبت از بدن، علائم PMS را کاهش دهید:
حداقل ۳ بار در هفته ورزش کنید. مصرف کافئین و الکل را مخصوصاً ۲ هفته قبل از پریود کاهش دهید. خواب کافی داشته باشید و استرس خود را مدیریت کنید.
مصرف غذاهای شور، پرچرب و قندی را کاهش دهید. میوه، سبزیجات، غلات سبوس‌دار و لبنیات را بیشتر مصرف کنید.
اضافه‌وزن میتواند شدت علائم PMS را تا سه برابر افزایش دهد، بنابراین حفظ وزن سالم اهمیت دارد.
داروهایی مانند فلوکستین، سرترالین، پاروکستین و اسیتالوپرام می‌توانند نوسانات خلقی را کاهش دهند.
پریود طبیعی معمولاً بین ۴ تا ۷ روز طول می‌کشد، اما در برخی خانم‌ها ممکن است تا ۱۰ روز هم ادامه پیدا کند. اگر طول دوره قاعدگی بیش از ۱۰ روز باشد، این وضعیت میتواند خطرناک باشد و منجر به کم‌خونی شود، بنابراین در چنین مواردی بهتر است هرچه سریع‌تر به یک متخصص زنان مراجعه کنید تا علت بررسی و درمان مناسب انجام شود. برای ردیابی دقیق پریود خود، می‌توانید با استفاده از یک ساعت هوشمند زنانه، از یادآورهای آن بهره ببرید.
فاصله بین دو پریود معمولاً با طول سیکل قاعدگی مشخص میشود که به طور میانگین ۲۸ روز است، اما در خانم‌ها میتواند بین ۲۱ تا ۳۵ روز نیز طبیعی باشد. شروع هر سیکل با اولین روز پریود ماهانه آغاز میشود و این فاصله نشان‌دهنده منظم بودن چرخه قاعدگی است. تغییرات جزئی در طول سیکل طبیعی هستند، اما نوسانات شدید یا نامنظم بهتر است توسط متخصص زنان بررسی شوند.
میزان خونریزی طبیعی در پریود معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ میلی‌لیتر (معادل حدود ۳ تا ۵ قاشق چایخوری) است. طبیعی است که در روزهای ابتدایی پریود خونریزی شدیدتر و در روزهای پایانی سبک‌تر باشد. اگر میزان خونریزی به حدود ۶۰ میلی‌لیتر برسد، خونریزی سنگین محسوب میشود و مقادیر بیش از ۸۰ میلی‌لیتر غیرطبیعی است، که در این صورت لازم است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
رنگ و حالت خون پریود میتواند اطلاعات مهمی درباره سلامت بدن و وضعیت هورمونی خانم‌ها به ما بدهد. توجه به این تغییرات، به ویژه زمانی که غیرطبیعی یا مکرر باشند، اهمیت زیادی دارد.
خون قرمز روشن معمولاً در روزهای ابتدایی پریود دیده میشود و نشان‌دهنده خون تازه و جریان سریع آن است. این رنگ خون طبیعی است و معمولاً با دردهای خفیف همراه است، اما بیانگر سلامت دستگاه تناسلی و عملکرد نرمال هورمونها است. مشاهده خون قرمز روشن هیچ نگرانی پزشکی ایجاد نمی‌کند و جزو حالت طبیعی قاعدگی محسوب میشود.
خون صورتی ممکن است قبل، ابتدای یا انتهای پریود دیده شود و اغلب نشان‌دهنده تغییرات هورمونی در بدن است. لکه‌های صورتی گاهی در دوران تخمک‌گذاری یا بین دو پریود دیده می‌شوند و ناشی از ترکیب خون با ترشحات شفاف واژن هستند. در زنان باردار، خون صورتی میتواند هشدار سقط جنین باشد، بنابراین تکرار آن نیازمند بررسی توسط پزشک است.
خون سیاه معمولاً در روزهای پایانی پریود مشاهده میشود و نشان‌دهنده خون مانده در رحم است که در معرض اکسیژن قرار گرفته و تیره شده است. این نوع خون طبیعی است و معمولاً شبیه رنگ قهوه‌ای یا قهوه‌ای تیره دیده میشود. با این حال، اگر خون سیاه به طور مکرر مشاهده شود یا همراه با درد و علائم غیرمعمول باشد، مراجعه به پزشک توصیه میشود.
خون نارنجی میتواند ناشی از ترکیب خون با ترشحات واژینال یا علامت عفونت باکتریایی باشد. همچنین در برخی موارد، لکه‌بینی لانه‌گزینی جنین نیز به شکل خون نارنجی دیده میشود. اگر این رنگ با بوی نامطبوع یا نشانه‌های غیرعادی همراه باشد، حتماً باید توسط پزشک بررسی شود.
خون قهوه‌ای یا قرمز تیره نشان‌دهنده خون مانده در رحم است و معمولاً در ابتدای یا پایان پریود دیده میشود. این رنگ میتواند طبیعی باشد، اما در برخی موارد با اختلالات هورمونی، کاهش پروژسترون یا فیبروم رحمی مرتبط است. وجود لخته‌های بزرگ همراه با خون قهوه‌ای نیازمند بررسی پزشکی و آزمایش‌های بیشتر است.
خون خاکستری غیرطبیعی است و معمولاً نشانه عفونتهای واژینال همراه با تب، درد یا بوی بد، و یا عفونت پس از سقط جنین است. مشاهده این رنگ خون نیازمند مراجعه فوری به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب است.
پریود معمولاً یک فرآیند طبیعی و قابل پیش‌بینی است، اما گاهی اوقات نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد چرخه قاعدگی غیرطبیعی شده است. به طور کلی، اگر مدت پریود کمتر از ۲ روز یا بیشتر از ۱۰ روز باشد، یا فاصله بین دو پریود کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۸ روز باشد و این وضعیت در چند دوره متوالی تکرار شود، پریود غیرطبیعی محسوب میشود.
تغییرات ناگهانی در میزان خونریزی نسبت به دوره‌های قبلی، یا درد شدید در ناحیه‌ی پایین شکم، کمر یا سینه، حالت تهوع، استفراغ یا گرفتگی عضلات نیز از دیگر علائم غیرطبیعی هستند. همچنین خونریزی یا لکه‌بینی بین پریودها، بعد از رابطه جنسی یا بعد از یائسگی، ترشحات بدبو یا غیرطبیعی و پریودهایی که مانع انجام فعالیت‌های روزمره می‌شوند، نیازمند بررسی پزشکی هستند.
قاعدگی نامنظم به چرخه قاعدگی گفته میشود که زمان‌بندی و طول آن از حالت معمول خارج شده باشد. برای بررسی نظم چرخه، می‌توانید از روز اول خونریزی تا روز اول خونریزی بعدی را بشمارید. چرخه‌های قاعدگی که بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول می‌کشند، عادی محسوب می‌شوند، اما اگر کوتاه‌تر از ۲۱ روز یا طولانی‌تر از ۳۵ روز باشند، قاعدگی نامنظم تلقی میشود.
علاوه‌بر طول چرخه، تفاوت در تعداد روزهای خونریزی ماه به ماه نیز میتواند نشانه نامنظمی باشد. حتی اگر طول چرخه در محدوده طبیعی باشد، اما زمان شروع پریود هر ماه بین ۷ تا ۹ روز عقب یا جلو بیفتد و نتوانید پیش‌بینی کنید ماه بعد چه زمانی پریود می‌شوید، چرخه شما غیرعادی و نامنظم است.
اگر شما هم هرماه از خود می‌پرسید پریود نشدم چیکار کنم؟ ابتدا باید با دلایل پریود نشدن آشنا شوید. دلایل پریود نشدن یا آمنوره میتواند بسته به نوع آن متفاوت باشد و به دو دسته اصلی تقسیم میشود: آمنوره اولیه و آمنوره ثانویه.
آمنوره اولیه به شرایطی گفته میشود که فرد تا سن ۱۵ یا ۱۶ سالگی هرگز پریود نشده باشد. شایع‌ترین دلایل آن شامل موارد زیر است:
آمنوره ثانویه زمانی رخ می‌دهد که فرد قبلا پریود شده اما به دلایلی چرخه قاعدگی متوقف میشود. دلایل رایج آن عبارتند از:
در مجموع، آمنوره میتواند ناشی از عوامل طبیعی، هورمونی، ژنتیکی، ساختاری یا روانی باشد و تشخیص دقیق علت آن توسط پزشک متخصص ضروری است تا درمان مناسب انجام شود.
دیسمنوره یا پریود دردناک، به تجربه دردهای شدید در دوران قاعدگی گفته میشود که معمولاً در ناحیه زیر شکم و گاهی در کمر و ران‌ها احساس میشود. این دردها اغلب به صورت ضربان‌دار هستند و از یک تا سه روز قبل از شروع قاعدگی آغاز می‌شوند و در روز اول خونریزی به اوج خود می‌رسند. شدت درد در افراد مختلف متفاوت است؛ در برخی خفیف و قابل تحمل و در برخی دیگر شدید و مانع انجام فعالیت‌های روزمره میشود. اما پریود دردناک نشانه چیست؟
دردهای قاعدگی معمولی زمانی رخ می‌دهند که ماده‌ای شیمیایی به نام پروستاگلاندین باعث انقباض عضلات رحم میشود. این انقباضات شدید می‌توانند فشار روی رگ‌های خونی اطراف رحم ایجاد کرده و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را کاهش دهند، در نتیجه درد شدیدی احساس میشود. در موارد دیسمنوره ثانویه، مشکلات و بیماری‌های خاص مانند آندومتریوز، آدنومیوز، فیبروم، بیماری التهابی لگن یا تنگی دهانه رحم عامل ایجاد درد هستند.
روش‌های درمانی بسته به نوع و شدت درد متفاوت است:
در مجموع، دیسمنوره یک وضعیت شایع میان خانم‌ها است که با روش‌های دارویی، طبیعی و سبک زندگی قابل مدیریت است. در صورت درد شدید و غیرقابل تحمل، مشورت با پزشک متخصص زنان ضروری است تا علت دقیق و درمان مناسب مشخص شود.
پریود قاعدگی طبیعی معمولاً ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد و چرخه آن بین ۲۱ تا ۳۵ روز است؛ اگر پریودتان کوتاه‌تر از ۲ روز (با خونریزی کم) یا طولانی‌تر از ۷ روز (با خونریزی شدید) باشد یا چرخه‌تان نامنظم شود (مثلاً کمتر از ۲۱ یا بیش از ۳۵ روز)، باید نگران شوید و به پزشک زنان مراجعه کنید، زیرا ممکن است نشانه‌ای از مشکلات هورمونی، کم‌خونی، فیبروم رحمی، PCOS یا حتی اختلالات تیروئید باشد.
لکه‌بینی بین دو قاعدگی به خونریزی یا مشاهده لکه‌های خون در زمانی غیر از پریود گفته میشود و میتواند شدت و شکل متفاوتی داشته باشد، از خونریزی سبک تا شبیه یک پریود کامل. این اتفاق در بسیاری از موارد بی‌ضرر است، اما گاهی نشانه مشکلی در دستگاه تناسلی یا تغییرات هورمونی است و نیاز به بررسی پزشکی دارد. علل رایج لکه‌بینی بین دو پریود:
خونریزی پریود طبیعی معمولاً بین ۲ تا ۷ روز طول می‌کشد و حجم آن حدود ۳۰ تا ۸۰ میلی‌لیتر (معادل ۲ تا ۵ قاشق غذاخوری) است؛ خونریزی کم (کمتر از ۳۰ میلی‌لیتر یا کمتر از ۲ روز) میتواند نشانه‌ای از عدم تعادل هورمونی، بارداری، استرس یا مشکلات تیروئید باشد. در حالی که خونریزی زیاد (بیش از ۸۰ میلی‌لیتر، لخته‌های بزرگ‌تر از ۲.۵ سانتی‌متر یا نیاز به تعویض نوار بهداشتی هر ۱-۲ ساعت) ممکن است به دلیل فیبروم رحمی، پولیپ، اختلالات انعقادی، عفونت یا حتی سرطان باشد و طبیعی نیست اگر با علائمی مانند خستگی شدید، سرگیجه، کم‌خونی یا درد غیرعادی همراه باشد.
دوران پریود یکی از حساس‌ترین مراحل فیزیولوژیکی زنان است که نیازمند مراقبت‌های ویژه است. رعایت نکات بهداشتی نه تنها از بروز عفونت و مشکلات جسمی جلوگیری میکند، بلکه به بهبود روحیه و کاهش دردهای قاعدگی کمک میکند.
تعویض منظم نوار بهداشتی یا تامپون هر ۴ تا ۶ ساعت از رشد باکتری و ایجاد عفونت جلوگیری میکند. شستشو و خشک نگه داشتن کاپ قاعدگی نیز به حفظ سلامت واژن کمک میکند.
شستشوی ناحیه تناسلی از جلو به عقب باعث کاهش انتقال باکتریها و پیشگیری از عفونتهای واژینال و مجاری ادراری میشود. رعایت این نکته ساده سلامت ناحیه حساس بدن را تضمین میکند.
استفاده از صابون‌ها و محصولات ضدعفونی قوی میتواند باکتری‌های مفید واژن را از بین ببرد و باعث خشکی یا حساسیت پوست شود. انتخاب محصولات ملایم و استاندارد اهمیت بالایی دارد.
برای جلوگیری از انتشار باکتری، پد یا تامپون استفاده‌شده را در دستمال بپیچید و دور بیندازید. پس از آن، شستشوی دست‌ها با آب و صابون الزامی است.
استحمام با آب گرم یک تا دو بار در روز باعث افزایش انرژی، کاهش تنش عضلانی و بهبود خلق و خو میشود. استفاده از صابون‌های مخصوص قاعدگی کاملاً ایمن و توصیه شده است.
لباس زیر نخی با جذب کمتر رطوبت و تهویه مناسب، از تجمع باکتریها و قارچ‌ها جلوگیری میکند. تعویض روزانه آن نقش مهمی در حفظ بهداشت فردی دارد.
تغذیه مناسب در دوران پریود نقش مهمی در کاهش درد، کنترل نفخ و افزایش انرژی دارد. انتخاب هوشمندانه خوراکی‌ها میتواند علائم ناخوشایند قاعدگی را تسکین دهد و باعث حفظ تعادل هورمونی و روحیه بهتر شود. اما در پریودی چی بخوریم؟
یک صبحانه مقوی شامل ترکیبی از کربوهیدرات‌های پیچیده، پروتئین و چربی‌های سالم، مانند نان سبوس‌دار، تخم مرغ آب‌پز، اوتمیل با موز و شیر، پنیر پروبیوتیک و سبزی خوردن، انرژی شما را تا میان‌وعده بعدی حفظ میکند.
برای جبران انرژی از دست رفته و جلوگیری از ضعف گوشت قرمز و جگر، حبوبات مثل عدس و لوبیا، سبزیجات برگ‌دار، جو دو سر و نان سبوس‌دار، تخم مرغ، موز، سیب زمینی شیرین، دانه کینوا و مغزهای مقوی مثل بادام و پسته بخورید.
در دوران قاعدگی، بدن بانوان دچار تغییرات هورمونی و فیزیکی میشود که ممکن است انرژی و تحمل جسمانی را کاهش دهد. انتخاب ورزشهای مناسب و ملایم در این روزها میتواند به کاهش درد، بهبود خلق و خو و حفظ سلامت عضلات کمک کند، بدون اینکه فشار زیادی به بدن وارد شود.
درد پریود یکی از تجربه‌های سخت برای بانوان است که میتواند کیفیت زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد. خوشبختانه روش‌های متنوعی از داروهای مسکن تا تغییرات سبک زندگی و ورزشهای ملایم وجود دارند که به کاهش سریع و موثر درد کمک میکنند.
خواب کافی و باکیفیت نقش مهمی در حفظ تعادل هورمونی و سلامت روان زنان در دوران قاعدگی دارد. استراحت منظم باعث میشود بدن بهتر با تغییرات هورمونی کنار بیاید و از بروز خستگی، اضطراب و تحریک‌پذیری جلوگیری شود. ایجاد محیطی آرام برای خواب، داشتن برنامه منظم و انجام تمرین‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و ذهن‌آگاهی به آرامش ذهن و تعادل مغز کمک میکنند. این کارها نه تنها کیفیت خواب را بهتر می‌کنندند، بلکه نوسانات خلقی را کاهش داده و انرژی بدن را در طول پریود افزایش می‌دهند.
نظم چرخه قاعدگی تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی قرار دارد و هرگونه تغییر در سبک زندگی، هورمونها یا سلامت عمومی میتواند آن را منظم کند. در ادامه به مهم‌ترین عوامل مؤثر بر نظم پریود اشاره می‌کنیم.
استرس و اضطراب می‌توانند باعث افزایش تولید کورتیزول شوند که تعادل هورمون پروژسترون را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به بی‌نظمی چرخه قاعدگی می‌شوند. روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات ذهن‌آگاهی می‌توانند کمک‌کننده باشند.
کاهش یا افزایش سریع وزن، رژیم‌های غذایی کم‌کالری یا کم‌کربوهیدرات و ورزشهای شدید می‌توانند عملکرد هورمونها را مختل کنند و باعث تاخیر یا نامنظمی پریود شوند. وزن سالم و فعالیت بدنی متعادل به حفظ چرخه منظم قاعدگی کمک میکند.
داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری با توزیع دقیق هورمونها در بدن، چرخه قاعدگی را تنظیم میکنند، اما مصرف اورژانسی و تغییر ناگهانی دوز هورمونها ممکن است منجر به خونریزی نامنظم شود. پس با استفاده از روش‌های دیگر پیشگیری می‌توان پریود منظم داشت.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و اختلالات تیروئید با ایجاد اختلال در سطح هورمون‌های جنسی و متابولیسم بدن، می‌توانند پریود را نامنظم کنند و نیازمند بررسی پزشکی هستند. درمان PCOS و مشکلات تیروئید باعث نظم در پریود میشود.
مصرف داروهای خاص و تغییرات هورمونی طبیعی یا ناشی از سن، مانند نزدیک شدن به یائسگی، می‌توانند چرخه قاعدگی را تحت تأثیر قرار دهند و باعث تغییر زمان یا شدت خونریزی شوند. پس تنظیم هورمونها باعث نظم پریود میشود.
رابطه میان پریود، تخمک‌گذاری و بارداری به چرخه قاعدگی و زمان آزاد شدن تخمک بستگی دارد. چرخه قاعدگی از روز اول پریود شروع میشود و تا روز قبل از پریود بعدی ادامه دارد. در این مدت، تخمک‌ها در تخمدان رشد میکنند و دیواره رحم برای پذیرش تخمک بارور آماده میشود. تخمک‌گذاری معمولاً ۱۲ تا ۱۶ روز قبل از پریود بعدی اتفاق می‌افتد. در این زمان، ترشحات دهانه رحم شفاف و رقیق‌تر می‌شوند تا اسپرم راحت‌تر بتواند به سمت تخمک حرکت کند. اگر در این بازه رابطه جنسی برقرار شود، اسپرم میتواند تخمک را بارور کند و پس از لانه‌گزینی در رحم، بارداری آغاز میشود. اما اگر تخمک بارور نشود با کاهش سطح هورمونها، دیواره رحم ریزش کرده و پریود شروع میشود. بنابراین پریود و تخمک‌گذاری ارتباط نزدیکی با باروری دارند و زمان دقیق تخمک‌گذاری در هر زن با توجه به طول چرخه قاعدگی متفاوت است.
بارداری در دوران پریود به طور کلی ممکن است، اما احتمال آن بسیار پایین است. علت این موضوع فاصله زمانی بین پریود و تخمک‌گذاری است که معمولاً چند روز طول می‌کشد و در این مدت شانس بارداری کم است. با این حال، هرچه از روزهای اول پریود بگذرد و به زمان تخمک‌گذاری نزدیک‌تر شوید، احتمال بارداری بیشتر میشود؛ چون اسپرم میتواند تا پنج روز در بدن زنده بماند و اگر در این مدت تخمک آزاد شود، لقاح اتفاق می‌افتد. بنابراین حتی در زمان خونریزی قاعدگی هم احتمال بارداری کاملاً صفر نیست.
بعد از اتمام پریود، احتمال بارداری وجود دارد، هرچند این احتمال معمولاً پایین است. در زنان با پریود حدود ۷ روزه، شانس بارداری دو تا سه روز پس از پایان قاعدگی کمتر از سایر روزهای چرخه است، اما همچنان غیرممکن نیست. علت این است که تخمک‌گذاری معمولاً در میانه چرخه رخ می‌دهد و حدود ۱۴ روز قبل از شروع پریود بعدی اتفاق می‌افتد، اما زمان دقیق آن در هر زن متفاوت است و ممکن است زودتر یا دیرتر رخ دهد. بنابراین حتی روزهای ابتدایی پس از پایان قاعدگی نیز میتواند فرصتی برای بارداری باشد، به ویژه اگر زوج‌ها قصد برنامه‌ریزی برای فرزنددار شدن داشته باشند.
پریود بعد از زایمان در مادران شیرده و غیرشیرده متفاوت است. در مادرانی که نوزادشان را تنها با شیر مادر تغذیه میکنند، شروع اولین قاعدگی ممکن است شش ماه یا حتی بیشتر به تأخیر بیفتد، اما در صورت استفاده از شیر خشک به عنوان مکمل، احتمالاً پریود زودتر شروع میشود. این بازگشت قاعدگی میتواند بسیار متفاوت باشد؛ برخی مادران که به نوزاد خود شیر می‌دهند ممکن است تنها یک ماه بعد از زایمان پریود شوند و برخی دیگر چندین ماه طول می‌کشد. مادرانی که به نوزاد خود شیر نمی‌دهند، اولین پریود معمولاً بین یک تا سه ماه بعد از زایمان اتفاق می‌افتد و در صورت تأخیر بیش از سه ماه، مشورت با پزشک ضروری است. در دوره بازگشت قاعدگی، ممکن است میزان خونریزی و فواصل بین پریودها نامنظم باشد و در صورت خونریزی شدید یا ادامه نامنظمی، بررسی هورمونی و رحمی توسط پزشک توصیه میشود.
قاعدگی یکی از نشانه‌های اصلی بلوغ در دختران است و معمولاً حدود دو تا سه سال بعد از شروع رشد سینه‌ها اتفاق می‌افتد. زمان و شکل اولین پریود در هر فرد متفاوت است؛ ممکن است به صورت خون قرمز روشن یا فقط لکه‌های قهوه‌ای رنگ دیده شود که هر دو طبیعی هستند. از آنجا که اولین پریود معمولاً بدون آمادگی قبلی رخ می‌دهد، احساس نگرانی یا اضطراب در دختران نوجوان کاملاً طبیعی است. درد یا گرفتگی زیر شکم هم در این دوران شایع است و می‌توان با مصرف مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن آن را کاهش داد. البته اگر درد شدید باشد یا مانع انجام کارهای روزانه شود، باید با پزشک مشورت کرد. آماده داشتن وسایلی مانند نوار بهداشتی، آشنایی با اپلیکیشن‌های پیگیری چرخه قاعدگی و شناخت علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) میتواند به کاهش استرس و مدیریت بهتر این دوران کمک کند.
زمان بازگشت پریود بعد از زایمان به عوامل مختلفی بستگی دارد، به ویژه اینکه مادر به نوزاد خود شیر می‌دهد یا نه. در مادرانی که به نوزاد خود شیر نمی‌دهند، معمولاً علائم نزدیک شدن به پریود حدود ۶ تا ۸ هفته بعد از زایمان آغاز میشود. اما اگر مادر به نوزاد شیر بدهد، ممکن است شروع دوباره پریود تا پایان دوره شیردهی به تأخیر بیفتد. اولین پریود پس از زایمان ممکن است با قبل از بارداری فرق داشته باشد. پزشکان توصیه میکنند تا حداقل شش هفته بعد از زایمان از تامپون استفاده نکنید تا رحم فرصت ترمیم پیدا کند.
اولین پریود بین ۴ تا ۶ هفته بعد از سقط جنین آغاز میشود. زمان دقیق شروع پریود به نوع سقط و میزان باقی ماندن هورمون‌های بارداری در بدن بستگی دارد. در سقط دارویی ممکن است خونریزی پریود اول شدیدتر و همراه با لخته‌های کوچک باشد، در حالی که در سقط جراحی معمولاً کوتاه‌تر است. علائم پریود پس از سقط شبیه پریودهای معمولی است و ممکن است شامل گرفتگی رحم، نفخ، سردرد، درد عضلانی، تغییرات خلقی و خستگی شود. تنظیم دوباره چرخه قاعدگی ممکن است یک یا چند سیکل طول بکشد و در این مدت شدت و طول پریودها متفاوت باشد. در صورت مشاهده خونریزی غیرعادی یا ترشحات با بوی بد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
پریود در آستانه یائسگی که به آن دوره پیش یائسگی یا پری‌منوپوز گفته میشود، با تغییرات هورمونی همراه است و میتواند باعث شود چرخه‌های قاعدگی سنگین‌تر، سبک‌تر یا نامنظم شوند. در این دوران، لکه‌بینی یا خونریزی‌های جزئی معمول است و اغلب جای نگرانی ندارد، اما در صورت طولانی شدن خونریزی، شدت غیرمعمول خونریزی، خونریزی پس از رابطه جنسی یا ادامه آن بیش از سه هفته، مراجعه به پزشک ضروری است تا سلامت رحم و هورمونها به طور کامل بررسی شود.
معمولاً آخرین پریود زنان و نشانه‌های پایان چرخه قاعدگی در حوالی ۵۰ سالگی رخ می‌دهد، اما این سن میتواند در هر فرد متفاوت باشد. چند سال قبل از یائسگی، تغییرات هورمونی مانند کاهش استروژن و پروژسترون باعث میشود چرخه قاعدگی نامنظم شود؛ به طوری که فاصله بین پریودها کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شده و میزان خونریزی کم یا زیاد میشود. این مرحله که به آن پیش یائسگی گفته میشود، نشانه نزدیک شدن به پایان چرخه قاعدگی است. یائسگی زمانی رخ می‌دهد که بعد از آخرین پریود، حداقل ۱۲ ماه خونریزی نداشته باشید. عواملی مانند جراحی برداشت تخمدان‌ها، سبک زندگی، بیماری‌های خودایمنی و عوامل ژنتیکی می‌توانند سن یائسگی را تغییر دهند و در بعضی زنان باعث یائسگی زودرس شوند.
پریود آقایان یک پدیده واقعی است اما با قاعدگی زنان تفاوت دارد. مردان هم مانند زنان تغییرات هورمونی منظمی را تجربه میکنند؛ سطح هورمون تستوسترون در طول روز و حتی در طول ماه‌ها و فصل‌ها بالا و پایین می‌رود. این نوسانات هورمونی میتواند باعث علائمی مثل تحریک‌پذیری، تغییر خلق و خو، خستگی و گاهی هوس غذایی شود که شباهت‌هایی به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) زنان دارد. دکتر جد دایموند این وضعیت را سندرم مردانه تحریک‌پذیر (IMS) نامیده و آن را چرخه هورمونی مردان توصیف کرده است.
با این حال، تفاوت اصلی پریود مردانه با قاعدگی زنان در این است که مردان رحم ندارند و بنابراین خونریزی قاعدگی را تجربه نمی‌کنند. علائم مردان ناشی از نوسانات هورمونی است و به چرخه تولید مثل مربوط نمی‌شود. داشتن سبک زندگی سالم، ورزش منظم و رژیم غذایی مناسب میتواند این علائم را کاهش دهد و تجربه پریود مردانه را قابل تحمل کند. به طور خلاصه، مردان مانند زنان قاعدگی را تجربه نمی‌کنند، اما چرخه‌های هورمونی آن‌ها میتواند تغییرات جسمی و روانی قابل توجهی ایجاد کند که به آن پریود مردانه گفته میشود.
پریود یا قاعدگی یک چرخه‌ی ماهانه در بدن زنان است که با ریزش پوشش داخلی رحم همراه است و معمولاً بین ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد. این فرایند با تغییرات هورمونی کنترل میشود و علائم جسمی و روانی متنوعی مانند درد شکم، تغییرات خلقی، خستگی و حساسیت سینه‌ها دارد. نظم یا تأخیر در قاعدگی میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند استرس، تغییر وزن، رژیم غذایی، ورزش شدید، بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا اختلالات تیروئید و مصرف برخی داروها باشد. آشنایی با این علائم و عوامل، به مدیریت بهتر سلامت زنان و تشخیص به موقع مشکلات کمک میکند.
نگاهی دقیق به گلکسی Z fold 7
