فهرست مطالب
خطرات نشت گاز از بخاری گازی برای همه ما روشن است و بی‌توجهی به آن می‌تواند حوادث جبران‌ناپذیری مانند آتش سوزی یا مسمومیت‌های مرگبار را رقم بزند. متاسفانه بسیاری از افراد هنگام خرید، بیش از آن که به استاندارد بودن و کیفیت قطعات ایمنی توجه کنند، صرفا نگران قیمت بخاری گازی هستند؛ غافل از اینکه یک نقص فنی کوچک در سیستم گرمایشی می‌تواند هزینه‌هایی بسیار سنگین‌تر از خرید یک دستگاه استاندارد به همراه داشته باشد. شناخت دلایل اصلی نشت گاز اولین گام برای حفظ امنیت خانه و خانواده در فصل سرما است.
شیلنگ گاز وظیفه انتقال گاز از لوله کشی ساختمان به بخاری را برعهده دارد و یک ساختار انعطاف‌پذیری دارد تا بتواند نسبت به محل قرارگیری بخاری، بدون ایجاد کشش یا تاشدگی، به راحتی تنظیم و متصل شود. بروز مشکلات زیر در شیلنگ ممکن است نشتی به دنبال داشته باش:
لاستیک شیلنگ به مرور زمان و در اثر مجاورت با هوا و تغییرات دما، خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد و خشک می‌شود. این خشکی منجر به ایجاد ترک‌های ریز روی سطح شیلنگ می‌شود که ممکن است با چشم غیرمسلح دیده نشوند اما باعث نشت گاز می‌شوند.
راه‌حل
در صورت بروز هر گونه ترک خوردگی در سطح شیلنگ باید آن را تعویض کنید تا مشکل نشتی گاز از بخاری گازی حل شود. در نظر داشته باشید که شیلنگ‌های گاز حتی اگر سالم هم باشند، باید هر 2 تا 3 سال یکبار تعویض شوند تا از حوادث ناخواسته جلوگیری کنند.
یکی از شایع‌ترین اشتباهات استفاده از شیلنگ‌های آب یا شیلنگ‌های پلاستیکی شفاف به جای شیلنگ مخصوص گاز است. شیلنگ‌های مخصوص گاز معمولا چند لایه و دارای الیاف نخی هستند که مقاومت آن‌ها را در برابر فشار گاز و پارگی را افزایش می‌دهد.
راه حل
توصیه می‌شود هنگام خرید بخاری گازی آبسال یا هر برند دیگری حتما شیلنگ مخصوص گاز هم خریداری کنید و در صورت استفاده از شیلنگ‌های غیراستاندارد، آن‌ها را در اسرع وقت تعویض کنید.
علت نشت گاز بخاری گازی می‌تواند به طول نامناسب شیلنگ مرتبط باشد. طول شیلنگ گاز نباید از 150 سانتی متر بیشتر باشد. شیلنگ‌های بسیار بلند خطر پیچ‌خوردگی، برخورد با اجسام تیز و افت فشار گاز را افزایش می‌دهند. از طرفی دیگر کوتاهی شیلنگ باعث کشیدگی می‌شود که می‌تواند منجر به درآمدن شیلنگ از محل اتصال یا پارگی آن شود.
راه‌حل
در این مورد هم ناچار به تعویض شیلنگ گاز هستید تا از عوارض بعدی جلوگیری به عمل بیاید.
شاید ساده به نظر برسد؛ اما عدم استفاده از بست فلزی مناسب و محکم نکردن آن یکی از علت‌های شایع نشت گاز در بخاری‌های گازی است. محکم کردن شیلنگ به شیر گاز و ورودی بخاری با استفاده از تجهیزات غیراستانداردی مانند سیم مفتول اشتباه و خطرناک است. در چنین شرایطی لرزش‌های جزئی یا فشار گاز می‌تواند باعث جدا شدن شیلنگ شود.
راه‌حل
در صورتی که مطمئن هستید که علت نشت گاز بخاری گازی به بست‌های فلزی مربوط است، بهتر است نسبت به تعویض و سفت کردن آن‌ها اقدام کنید.
اکثر افراد در هنگام نصب بخاری گازی در خانه یا محل زندگی خود سعی می‌کنند شیلنگ گاز را از مسیرهای خطرناک مانند نزدیکی بدن داغ بخاری یا زیر فرش و اجسام سنگین رد نکنند؛ اما گاهی اوقات ممکن است چنین اشتباهاتی پیش بیاید.
راه‌حل
در صورتی که شیلنگ مستقیما با بدنه بخاری تماس دارد، آن را جدا کنید. همچنین اگر شیلنگ از زیر فرش یا اجسام سنگین عبور کرده است باید مسیر آن را تغییر دهید. علاوه بر آن اگر اگر در شیلنگ تاشدگی یا زاویه تند می‌بینید بهتر است آن را درست کنید. در نظر داشته باشید که اگر شیلنگ آسیب دیده باشد باید آن را تعویض کنید.
ترموکوپل و بوبین سیستم ایمنی بخاری هستند که وظیفه دارند در صورت خاموش شدن ناگهانی شعله (مثلا بر اثر وزش باد)، جریان گاز را فورا قطع کنند. اگر این سیستم خراب باشد یا بوبین گیر کرده باشد، با خاموش شدن آتش، جریان گاز متوقف نشده و گاز سمی در محیط منتشر می‌شود که خطر انفجار دارد.
راه‌حل
اگر شمعک پس از رها کردن دکمه روشن نمی‌ماند، نشان دهنده نقص سیستم ترموکوپل و بوبین است. ابتدا نوک ترموکوپل را تمیز کرده و مهره اتصال آن را سفت کنید. در صورت حل نشدن مشکل، هرگز آن را دستکاری یا یکسره نکنید و فورا نسبت به تعویض ترموکوپل و بوبین توسط سرویسکار اقدام نمایید.
شیر کنترل همان بخشی است که به کمک آن درجه بخاری را کم و زیاد می‌کنید. هرگونه گیر کردن شیر، فرسودگی واشرها، رسوب گرفتگی یا خرابی فنر داخلی می‌تواند باعث عبور کنترل نشده گاز شود. در نتیجه ممکن است گاز از اطراف دکمه‌ها و بدنه شیر نشت پیدا کند. در نظر داشته باشید که خرابی شیر کنترل باعث می‌شود که حتی در زمانی که بخاری روی حالت شمعک است یا حتی زمان خاموش بودن آن امکان نشت گاز وجود داشته باشد.
راه‌حل
برای رفع مشکل باید شیر کنترل توسط تکنسین متخصص بازدید، تمیز یا تعویض شود. همچنین استفاده از قطعات استاندارد، سرویس سالانه و جلوگیری از ضربه یا فشار روی بخاری، بهترین راه‌های پیشگیری از خرابی این قطعه هستند.
همانطور که در نوشته علت خاموش شدن بخاری بعد از چند دقیقه اشاره شد در صورت بروز مشکلات در شمعک گاز ممکن است با نشت گاز از بخاری روبرو شوید. اگر شمعک به درستی روشن نماند، شعله آن ضعیف باشد یا نازل شمعک به خاطر گردوغبار و دوده گرفته باشد، گاز پس از باز شدن شیر وارد بخاری می‌شود؛ اما کامل نمی‌سوزد و در نتیجه نشتی ایجاد می‌شود. همچنین خرابی فتیله یا تنظیم نبودن ارتفاع شعله شمعک می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
راه‌حل
برای رفع مشکل باید نازل شمعک تمیز، ارتفاع شعله تنظیم و در صورت خرابی، فتیله یا مجموعه شمعک توسط تعمیرکار ماهر تعویض شود. سرویس سالانه و استفاده از قطعات استاندارد نیز از تکرار نشتی جلوگیری می‌کند.
گرفتگی منافذ مشعل اصلی توسط گرد و غبار یا دوده، مانع از خروج روان گاز و ترکیب صحیح آن با هوا می‌شود. این مسئله اغلب باعث روشن شدن انفجاری (صدای پُق) می‌گردد؛ به این معنی که گاز ابتدا در محفظه انباشته شده و با تاخیر شعله‌ور می‌شود که در این فاصله نشت گاز رخ می‌دهد. علاوه بر آن انحراف دهانه مشعل از نازل گاز (ژیگلور) باعث می‌شود گاز به جای ورود به مشعل، در فضای داخلی بخاری نشت کند.
راه‌حل
پیش از فصل سرما، مشعل را با فشار باد یا برس تمیز کنید تا منافذ کاملا باز شوند. همچنین اطمینان حاصل کنید که لوله ورودی مشعل (ونتوری) دقیقا در راستا و روبروی نازل گاز قرار گرفته و در جای خود محکم باشد. البته توصیه می‌شود که این کارها را به تعمیرکار ماهر واگذار کرده و در دوره‌های سرویس از آن‌ها بخواهید که مشعل را هم بررسی کنند.
آشنایی با نشانه های نشت گاز بخاری به شما کمک خواهد کرد که این مشکل را در سریع‌ترین زمان ممکن شناسایی کرده و نسبت به رفع آن اقدام کنید. در ادامه مهم‌ترین علائم نشت گاز بخاری را به صورت مختصر با هم مرور خواهیم کرد:
گاز شهری به خودی خود بی‌بو است، اما شرکت گاز ماده‌ای بدبو به نام مرکاپتان به آن اضافه می‌کند. استشمام بویی شبیه به تخم‌مرغ گندیده، سیر یا گوگرد، حتی اگر خفیف باشد، اولین و قطعی‌ترین نشانه نشت گاز است.
اگر سکوت برقرار باشد ممکن است صدای خفیف هیس یا فِس فِس از محل اتصالات، شیلنگ یا پشت بخاری شنیده شود. این صدا نشان‌دهنده خروج گاز با فشار از یک روزنه یا ترک است.
رنگ شعله بخاری یک شاخص عالی برای سلامت دستگاه است و تغییر رنگ آن می‌تواند روی قیمت بخاری گازی نیک کالا یا هر برند دیگری تاثیر داشته باشد، مخصوصا زمانی که محصولات دست دوم را خریداری می‌کنید:
شعله آبی: سوختن کامل و سالم.
شعله زرد یا نارنجی: نشانه نرسیدن هوای کافی، مسدود بودن مسیر یا نشت گاز در محفظه احتراق است.
گاهی نشت گاز بو ندارد؛ اما اثرات جسمی می‌گذارد. اگر در محیط خانه بی‌دلیل دچار موارد زیر شدید، فورا محیط را ترک کرده و فلکه اصلی گاز را قطع کنید:
اگر مصرف شما تغییر نکرده اما مبلغ قبض گاز به طور ناگهانی افزایش یافته است، ممکن است نشت گاز پنهان در لوله‌کشی یا اتصالات بخاری داشته باشید.
در صورتی که احساس می‌کنید در سیستم گاز کشی یا بخاری شما نشتی گاز وجود دارد، به کمک روش‌های زیر می‌توانید آن را مورد بررسی قرار دهید:
این روش ساده‌ترین و دقیق‌ترین راه خانگی برای پیدا کردن نشتی در اتصالات، شیلنگ و شیرها است. برای پیدا کردن نشتی گاز به کمک تست کف صابون کافی است مقداری مایع ظرفشویی را با آب در یک ظرف کوچک مخلوط کنید تا کف غلیظی ایجاد شود. سپس کف را روی تمام محل‌های اتصال (محل وصل شدن شیلنگ به لوله گاز، محل وصل شدن به بخاری، بدنه شیر کنترل و طول شیلنگ) بمالید و چند ثانیه صبر کنید. در صورت وجود نشتی حباب‌هایی از کف در محل نشتی ایجاد خواهد شد.
اگر بوی گاز می‌آید؛ اما با کف صابون چیزی پیدا نکردید ممکن است نشتی در لوله‌کشی توکار ساختمان باشد. در این حالت کافی است تمام وسایل گازسوز شامل بخاری، آبگرمکن، اجاق گاز و سماور را خاموش کنید و سپس اعداد روی کنتور گاز به ویژه رقم آخر را یادداشت کنید. حدود 15 دقیقه صبر کنید و دوباره کنتور را چک کنید، اگر ارقام تغییر کرده باشند، یعنی در سیستم لوله‌کشی ساختمان نشتی وجود دارد.
دستگاه‌های الکترونیکی کوچکی وجود دارند که با نزدیک شدن به محل نشت گاز بوق می‌زنند. این روش برای مکان‌های غیرقابل دسترس (مثل پشت کابینت‌ها) عالی است؛ اما معمولا توسط سرویسکاران حرفه‌ای استفاده می‌شود. البته دستگاه‌های هشدار نشت هم وجود دارد که می‌توانید آن را در اتاق‌های مختلف نصب کنید تا در صورت بروز نشت به شما هشدار دهند و از حوادث ناخواسته جلوگیری به عمل بیاورید.
هشدار جدی
هرگز و تحت هیچ شرایطی برای تست نشتی گاز از کبریت، فندک یا شعله استفاده نکنید. گاز جمع شده در محیط می‌تواند با کوچکترین جرقه منفجر شود.
علت نشت گاز بخاری گازی هر چه باشد، بسیار خطرناک است و باید در سریع‌ترین زمان ممکن برای رفع این مشکل اقدام کنید. تا خدایی نکرده دچار حادثه‌ای نشوید. همچنین توصیه می‌شود هنگام خرید انواع لوازم خانگی نسبت به بررسی سلامت قسمت‌هایی که گازی هستند اقدام کنید تا کمتر دچار مشکل شوید. برای انتخابی مطمئن‌تر می‌توانید محصولات مورد نظر خود را از تکنولایف تهیه کنید تا علاوه بر برخورداری از قیمت مناسب، از سلامت بخش‌های مخلتف دستگاه هم مطمئن باشید.
چرا بخاری گازی دچار نشت گاز می‌شود؟
نشتی گاز معمولا به دلیل مشکلاتی مثل شیلنگ فرسوده یا غیراستاندارد، بست‌های شل، خرابی ترموکوپل، ایراد در شیر کنترل، گرفتگی مشعل و مشکلات شمعک اتفاق می‌افتد.
چگونه نشت گاز بخاری را تشخیص دهیم؟
به کمک تست کف صابون، گوش دادن به صدای هیس، چککردن تغییر رنگ شعله، بررسی بوی گاز یا استفاده از دستگاه نشت یاب میتوان نشتی را تشخیص داد. در نشتیهای پنهان نیز تست کنتور گاز مؤثر است.
شیلنگ گاز بخاری هر چند وقت یکبار باید تعویض شود؟
حتی اگر شیلنگ گاز ظاهرا سالم به نظر برسد، باید هر 2 تا 3 سال یکبار تعویض شود. لاستیک شیلنگ به مرور زمان خشک شده و ترک‌های ریزی برمی‌دارد که با چشم دیده نمی‌شوند اما باعث نشت گاز می‌شوند.
اگر بخاری خاموش باشد یا روی شمعک باشد، باز هم احتمال نشت گاز وجود دارد؟
بله، اگر شیر کنترل (کاربراتور) دچار خرابی واشر، فرسودگی یا شل شدن پیچ‌ها باشد، ممکن است گاز از اطراف دکمه‌ها یا بدنه شیر نشت کند حتی اگر بخاری خاموش باشد.
نگاهی دقیق به گلکسی Z fold 7
