تلفن‌های همراه در حال حاضر مهم‌ترین وسیله شخصی ما هستند؛ همه ما اطلاعات مهمی از جمله عکس‌ها، مخاطبین و پیام‌ها را در گوشی به همراه داریم. یکی از ترس‌های هر فردی، شنود شدن گوشی است که حس ناامنی را برای کاربر ایجاد می‌کند. اگر نگران هستید که کسی به تماس‌ها، پیام‌ها یا فعالیت‌های آنلاین شما در تلفن همراه گوش می‌دهد، این راهنمای جامع به شما کمک می‌کند که هم علائم شنود را تشخیص دهید و هم اگر برای شما این سوال پیش آمده که چگونه شنود گوشی را غیر فعال کنیم، راه‌های غیرفعال کردن آن را هم یاد بگیرید.
از کجا بفهمیم گوشی شنود می‌شود؟
شناسایی شنود گوشی کار هرکسی نیست؛ اما علائم زیر رایج‌ترین نشانه‌های وجود نرم‌افزار شنود یا جاسوسی روی موبایل هستند:
1. مصرف بیش از حد باتری و مصرف اینترنت
اگر باتری گوشی شما سریع‌تر از همیشه خالی می‌شود یا بدون تغییر در عادت‌های روزانه‌تان، مصرف اینترنتتان بالا رفته، ممکن است برنامه‌ای در پس‌زمینه در حال ارسال اطلاعات به فرد یا سازمانی دیگر باشد. برای بررسی این وضعیت در گوشی لازم است مراحل زیر را دنبال کنید:
- برای گوشی آیفون به مسیر Settings > Battery بروید و برنامه‌های پرمصرف را بررسی کنید.
- برای گوشی‌های اندروید مسیر Settings > Battery Usage را دنبال کنید و مصرف باتری هر برنامه را ببینید.
2. روشن شدن تصادفی دوربین یا میکروفون
در زمان روشن شدن دوربین یا میکروفون در گوشی آیفون، نقطه سبز (دوربین) یا نارنجی (میکروفون) در بالای صفحه ظاهر می‌شود. در اندروید ۱۲ به بالا، آیکون سبز کوچک در بالای صفحه این فعالیت را نشان می‌دهد. اگر این موارد بدون باز کردن برنامه‌ای فعال شوند، احتمال جاسوسی از گوشی شما وجود دارد.
3. وجود برنامه‌های ناشناس یا پروفایل‌های مدیریتی مشکوک
بعضی وقت‌ها ابزارهای شنود در قالب اپلیکیشن‌های بی‌ضرر یا پروفایل‌های مدیریت دستگاه نصب می‌شوند. برای شناسایی چنین برنامه‌هایی، مراحل زیر را دنبال کنید:
- در آیفون: Settings > General > Profiles & Device Management
- در اندروید: Settings > Security > Device Admin Apps
4. عملکرد عجیب و غریب گوشی
گاهی اوقات ممکن است گوشی شما ناگهانی عکس‌العمل‌های عجیب غریبی مثل ری استارت ناگهانی، باز شدن خودکار اپ‌ها یا مشاهده تبلیغات پاپ‌آپ از خود نشان دهد که این نشانه‌ها می‌تواند نشانه وجود بدافزار باشد.
چگونه شنود گوشی را غیر فعال کنیم؟ (آیفون و اندروید)
اگر با هر کدام از علائمی که در بالا معرفی کردیم، مواجه شده‌اید و این سوال در ذهنتان ایجاد شده که چگونه شنود گوشی را غیر فعال کنیم؛ نگران نباشید و فقط مراحل زیر را انجام دهید:
1. قطع موقت ارتباط دستگاه
برای مدت کمی هم که شده گوشی را روی حالت پرواز (Airplane Mode) بگذارید. علاوه بر این، وای‌فای و بلوتوث را خاموش کنید تا ارتباط نرم‌افزار جاسوسی با سرور قطع شود.
2. حذف کامل نرم‌افزار جاسوسی
برای حذف تمام و کمال نرم افزارهای جاسوسی، لازم است ریست فکتوری (Factory Reset) انجام دهید. این روش تمام داده‌ها و برنامه‌ها را حذف کرده و سیستم عامل را به حالت اولیه بازمی‌گرداند. توجه داشته باشید که اگر شنود از طریق اپراتور یا مجوز قانونی انجام شود، ریست فکتوری به شما کمکی نخواهد کرد.
مراحل ریست فکتوری آیفون: Settings > General > Transfer or Reset iPhone > Erase All Content and Settings
مراحل ریست فکتوری اندروید: Settings > System > Reset Options > Erase All Data
3. بررسی و حذف پروفایل‌های مشکوک
هرچه سریع‌تر پروفایل یا برنامه‌های ناشناستان را حذف کنید و به هیچ وجه اپلیکیشن‌های متفرقه را روی گوشیتان نصب نکنید.
چگونه شنود گوشی شیائومی را غیر فعال کنیم؟
برای غیرفعال کردن شنود در گوشی شیائومی کار سختی در پیش ندارید و باید روش‌های زیر را امتحان کنید:
1. بررسی و حذف برنامه‌های مشکوک
- به Settings > Apps > Manage apps بروید.
- لیست اپلیکیشن‌هایی که برایتان باز شده را بررسی و اگر برنامه ناشناخته یا مشکوکی دیدید، آن را حذف کنید.
- برای بررسی دقیق‌تر، در قسمت Permissions بررسی کنید که چه اپلیکیشن‌هایی به میکروفون، موقعیت مکانی و پیام‌ها دسترسی دارند و اگر به برنامه‌ای مشکوک بودید دسترسی را بگیرید.
2. استفاده از قابلیت Security App در شیائومی
- اپلیکیشن Security را باز کنید.
- بخش Security scan را اجرا کنید تا گوشی برای بدافزار یا اپلیکیشن‌های خطرناک بررسی شود. اگر هرگونه برنامه مشکوکی دیدید آن را سریع حذف کنید.
3. بستن دسترسی میکروفون و دوربین
- مسیر Settings > Privacy protection > Privacy > Permission managerرا دنبال کنید.
- روی Microphone و Camera بروید و دسترسی اپ‌های غیرضروری را غیرفعال کنید.
چگونه شنود گوشی سامسونگ را غیر فعال کنیم؟
برای غیرفعال کردن شنود در گوشی های جدید سامسونگ باید مراحل زیر را انجام دهید تا مشکل گوشیتان برطرف شود:
1. بررسی و حذف برنامه‌های مشکوک
- مسیر Settings > Apps را دنبال و لیست اپلیکیشن‌های نصب شده را بررسی کنید.
- اگر نام برنامه ناشناخته یا غیرعادی است، روی آن بزنید و Uninstall کنید.
- برای اطمینان، در بخش App permissions بررسی کنید چه برنامه‌هایی به میکروفون، دوربین یا موقعیت مکانی دسترسی دارند و مجوزهای غیرضروری را قطع کنید.
2. استفاده از قابلیت Device Care
- مسیر Settings > Battery and device careرا دنبال کنید.
- وارد بخش Device protection یا Security شوید.
- گوشی را اسکن کنید تا بدافزار یا اپ‌های مشکوک شناسایی و حذف شوند.
3. بستن دسترسی میکروفون و دوربین
- مسیر Settings > Privacy > Permission manager را دنبال کنید.
- وارد بخش Microphone و Camera شوید.
- در این بخش دسترسی به همه اپ‌های غیرضروری را غیرفعال کنید.
4. فعال کردن Google Play Protect
- مسیر Google Play Store > Profile > Play Protectرا در گوشی سامسونگ دنبال کنید.
- گزینه Scan apps with Play Protect را روشن کنید تا بد افزارها از بین بروند.
5. فعال کردن قابلیت Knox Security
Samsung Knox یک لایه امنیتی سخت‌افزاری برای دستگاه‌های سامسونگ است که می‌تواند جلوی دسترسی‌های غیرمجاز را بگیرد.
- برای فعال کردن این قابلیت مسیر Settings > Biometrics and security > Samsung Knoxرا دنبال کنید.
- مطمئن شوید که Knox فعال و به‌روز است.
چطور از شنود شدن گوشی جلوگیری کنیم؟
همه ما با این شعار آشنا هستیم که همیشه پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای جلوگیری از شنود گوشی فقط لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
- اپلیکیشن‌ها را فقط از منابع رسمی (App Store یا Google Play) دانلود کنید.
- از رمز عبور قوی و احراز هویت دو مرحله‌ای برای ورود به اکانت‌هایتان استفاده کنید.
- به هیچ وجه از وای‌فای عمومی یا VPNهای رایگان و ناشناخته استفاده نکنید.
- دسترسی خودکار به شبکه‌های وای‌فای و بلوتوث را غیر فعال کنید.
- سیستم عامل و برنامه‌هایتان را مدام به‌روزرسانی کنید.
- دستگاه‌های متصل به Apple ID یا Google Account را به صورت دوره‌ای بررسی کنید.
نکات ویژه برای جلوگیری از شنود گوشی‌های آیفون
- مصرف داده گوشی را از مسیر Settings > Cellular بررسی کنید.
- در صورت مشاهده دستگاه ناشناس در لیست Apple ID، آن را حذف و رمز عبور را تغییر دهید.
- هنگام عبور از مرز یا ایست بازرسی، Face ID یا Touch ID را غیرفعال کرده و از رمز دستی استفاده کنید.
نکات ویژه برای جلوگیری از شنود گوشی‌های اندروید
- مصرف داده هر برنامه را از Settings > Network & Internet > Mobile Data Usage بررسی کنید.
- برنامه‌های ناشناس را از Settings > Apps حذف کنید.
- حساب گوگل خود را برای دستگاه‌های مشکوک بررسی و در صورت لزوم دسترسی آن‌ها را قطع کنید.
- توجه داشته باشید وقتی صدای گوشی سامسونگ را افزایش می‌دهید، احتمال دارد حساسیت میکروفون هم بالاتر برود و در نتیجه احتمال شنود غیرمجاز نیز افزایش پیدا کند. بنابراین، هنگام افزایش صدای گوشی سامسونگ بهتر است همزمان تنظیمات امنیتی و دسترسی‌های برنامه‌ها را بررسی کنید تا از فعال شدن شنود جلوگیری کنید.
آیا ریست فکتوری بهترین راه برای رفع شنود گوشی است؟
خیر ریست فکتوری همیشه برای حذف شنود کارساز نیست، ولی در خیلی از موارد می‌تواند مؤثر باشد. دلیلش این است که بیشتر ابزارهای شنود یا جاسوسی که به‌صورت اپلیکیشن یا بدافزار روی گوشی نصب می‌شوند، با ریست فکتوری پاک می‌شوند؛ چون حافظه دستگاه به حالت اولیه برمی‌گردد.
اگر گوشی قبلا روت یا جیلبریک شده باشد، بدافزار ممکن است در سطح سیستم‌عامل یا حتی بوت لودر نصب شده باشد و ریست فکتوری نمی‌تواند از پس آن بربیاید. یا حتی اگر بعد از ریست، گوشی را از یک بکاپ قدیمی که آلوده بوده بازیابی کنید، شنود دوباره فعال می‌شود.
جمع‌بندی
شنود تلفن همراه می‌تواند حریم خصوصی، امنیت شخصی و حتی اطلاعات مالی شما را حسابی به خطر بیندازد. شما می‌توانید با شناخت علائم هشداردهنده، انجام اقدامات فوری برای حذف نرم‌افزارهای جاسوسی و رعایت نکات پیشگیرانه‌ای که در این مقاله گفتیم، تا حد زیادی از این تهدید جلوگیری کنید.
