داغ ترین ها :
اصول و روش های نگهداری باتری لپ تاپ و افزایش عمر آن

اصول و روش های نگهداری باتری لپ تاپ و افزایش عمر آن

دیگر همه ما به این قناعت رسیده‌ایم که باتری لپ تاپ یا گوشی یک قطعه مصرفی است و پس از مدتی باید آن را تعویض کنیم. این حس که آزادی و قابلیت حمل دستگاه شما به تدریج از بین می‌رود و مدام به دنبال پریز برق هستید، بسیار ناخوشایند است؛ اما آیا این فرسودگی باید به سرعت اتفاق بیفتد یا پس از گذشت زمانی قابل توجه لازم است که نست به فکر تعویض باتری بیفتیم؟ در حالی که تعویض نهایی باتری یک امر قطعی است زمان وقوع آن تا حد زیادی به نحوه استفاده افراد بستگی دارد و شما قدرت آن را دارید که این فرآیند را کند کنید. به همین مناسبت در این نوشته از وبلاگ تکنولایف به بررسی اصول و روش های نگهداری باتری لپ تاپ و راه‌های افزایش عمر آن خواهیم پرداخت.

 

بررسی ساختار باتری لپ تاپ

بررسی ساختار باتری لپ تاپ

مانند گوشی‌های هوشمند اکثر لپ تاپ‌ها هم به باتری‌های لیتیوم یونی (Li-ion) روی آورده‌اند که نسبت به نسل قبلی باتری‌ها، دوام و ماندگاری بالاتری داشته و به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که باتری‌های نازک‌تری با ظرفیت بالاتری در محصولات خود جای دهند. به طور مختصر می‌توان گفت که باتری‌های لیتیوم یونی از یک آند (قطب منفی)، یک کاتد (قطب مثبت) و مایع الکترولیت تشکیل شده است که امکان حرکت یون‌های لیتیوم از آند به کاتد را فراهم خواهد کرد. در حالی که دستگاه را به شارژ زده‌اید انرژی برق یون‌های لیتیوم را از سمت کاتد به آند انتقال خواهد داد و پس از جدا کردن دستگاه از شارژ یون‌های لیتیوم از آند به سمت کاتد حرکت خواهند کرد و انرژی مورد نیاز برای روشن کردن دستگاه شما را فراهم خواهند کرد. هر بار شارژ و دشارژ باتری باعث استهلاک آن خواهد شد و می‌تواند عمر مفید دستگاه را کاهش دهد. در واقع عمر این باتری‌ها با واحدی به نام چرخه شارژ (Charge Cycle) اندازه‌گیری می‌شود. یک چرخه کامل زمانی اتفاق می‌افتد که شما معادل 100% از ظرفیت باتری را مصرف کنید. در اکثر موارد باتری‌های لپ تاپ توانایی تحمل 300 تا 500 سیکل شارژ را دارند و پس از آن نیاز به تعویض پیدا خواهند کرد.

عوامل موثر بر کاهش عمر باتری لپ تاپ

عوامل موثر بر کاهش عمر باتری لپ تاپ

عوامل زیادی را می‌توان بر کاهش عمر باتری موثر دانست؛ اما موارد زیر بیشترین تاثیر را داشته و حذف آن‌ها می‌تواند عمری طولانی‌تر برای باتری لپ تاپ به همراه داشته باشد:

1- گرما

گرما بزرگ‌ترین و بی‌رحم‌ترین دشمن باتری هر دستگاهی است که می‌توان واکنش‌های شیمیایی داخل باتری را تسریع کرده و باعث تخریب دائمی سلول‌های آن شود. فرقی هم نمی‌کند که این گرما به وسیله خود لپ تاپ تولید شده باشد یا در محیطی گرم مانند زیر نور مستقیم آفتاب از دستگاه استفاده کنید، در هر صورت گرما می‌تواند عمر باتری لپ تاپ را به شدت کاهش دهد؛ حتی در برخی از موارد گرما باعث ترکیدن باتری و آسیب به دستگاه‌های مختلف شده است.

2- ولتاژهای بسیار بالا یا پایین

باتری‌های لیتیوم یونی در ولتاژهای بسیار بالا مانند شارژ 100% یا ولتاژهای بسیار پایین مانند شارژ صفر درصد تحت استرس قرار خواهند گرفت. به همین دلیل نگه داشتن دائمی باتری در حالت شارژ کامل فشار زیادی به ساختار شیمیایی باتری وارد کرده و فرایند فرسودگی را تسریع خواهد کرد. از طرفی دیگر اجازه دادن به تخلیه کامل باتری تا جایی که لپ تاپ خاموش شود می‌تواند به سلول‌های آن آسیب وارد کرده و در موارد شدید ممکن است باتری دیگر قادر به شارژ شدن نباشد.

3- گذر زمان و تعداد چرخه‌های شارژ

حتی اگر شما بهترین مراقبت ممکن را از باتری خود به عمل آورید، دو عامل اجتناب‌ناپذیر یعنی فرسودگی طبیعی و تعداد چرخه‌های شارژ باعث کاهش کیفیت باتری دستگاه شما خواهند شد. در واقع باتری یک قطعه شیمیایی است و مواد داخل آن به مرور زمان؛ حتی اگر از آن استفاده نکنید به آرامی کیفیت خود را از دست می‌دهند. از طرفی دیگر هر باتری ظرفیت انجام تعداد محدودی چرخه شارژ کامل را دارد که معمولا بین 300 تا 500 چرخه است. هر بار که شما از باتری استفاده و آن را شارژ می‌کنید، یک قدم به پایان عمر مفید آن نزدیک‌تر می‌شوید. به همین دلیل هرچه مصرف انرژی شما بهینه‌تر باشد و کمتر نیاز به شارژ مجدد داشته باشید، عمر باتری طولانی‌تر خواهد بود.

آیا کارکردن با لپ تاپ هنگام شارژ باعث خراب شدن باتری می‌شود؟

آیا کارکردن با لپ تاپ هنگام شارژ باعث خراب شدن باتری می‌شود؟

در لپ تاپ‌های قدیمی و محصولات امروزی که برای کاربری‌های عادی و روزانه طراحی شده‌اند، بله استفاده از لپ تاپ هنگامی که به شارژ متصل است باعث خرابی باتری آن خواهد شد. چرا که در این محصولات باتری شما همزمان هم شارژ می‌شود و هم شارژ آن تخلیه می‌شود. این موضوع باعث ایجاد استرس روی باتری دستگاه خواهد شد و در نهایت می‌تواند عمر مفید آن را به شدت کاهش دهد.
از طرفی دیگر در بسیاری از لپ تاپ‌ گیمینگ و محصولاتی که در چند سال اخیر تولید شده‌اند، قابلیتی به نام bypass charging قرار داده شده است که هنگام انجام کارهای سنگین به شما اجازه می‌دهد که دستگاه خود را به شارژ متصل کنید. در این حالت برق به صورت مستقیم از آداپتور به قطعات اصلی لپ تاپ می‌رسد و باتری تنها در صورت نیاز و با کنترل دقیق شارژ می‌شود. این فرآیند از فشار بر باتری جلوگیری کرده و به شما امکان می‌دهد با خیالی آسوده از حداکثر توان لپ تاپ خود استفاده کنید. در واقع مانند این است که پس از شارژ کامل باتری آن را از لپ تاپ در آورده باشید و لپ تاپ مستقیما با برق کار کند. در چنین شرایطی فشار خاصی روی باتری وارد نمی‌شود اتفاقا برای انجام کارهای سنگین مانند رندر گیری یا بازی کردن توصیه می‌شود لپ تاپ را به شارژ متصل کنید.

چگونه عمر باتری لپ تاپ را افزایش دهیم؟

چگونه عمر باتری لپ تاپ را افزایش دهیم؟

مواردی که باعث افزایش عمر باتری لپ تاپ خواهند شد بسیار ساده هستند و توسط هر فردی قابل اجرا هستند؛ اما تعداد آن‌ها زیاد است و در برخی از موارد توجه به همه آن‌ها کمی سخت خواهد بود. با رعایت نکات زیر می‌توانید زمان تعویض باتری لپ تاپ خود را برای مدتی به تاخیر بیندازید:

1- شارژ دستگاه را بین 20 تا 80 درصد نگه دارید

در بسیاری از موارد شنیده‌ایم که برای افزایش عمر باتری گوشی توصیه می‌شود که شارژ آن را بین 20 درصد و 80 درصد نگه داریم. این توصیه در مورد باتری لپ تاپ هم صدق می‌کند و با رعایت آن به راحتی می‌توانید عمر باتری لپ تاپ خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید. در حقیقت این حالت مانع از ایجاد ولتاژ‌های بالا و پایین در باتری سیستم شما شده و در نهایت می‌تواند به افزایش عمر باتری لپ تاپ کمک کند.

2- از شارژ اصلی استفاده کنید

یکی از ساده‌ترین و در عین حال حیاتی‌ترین راه‌ها برای افزایش عمر باتری لپ تاپ استفاده از شارژر اصلی و اورجینال است. شاید استفاده از شارژرهای ارزان قیمت و غیر اورجینال وسوسه‌انگیز باشد؛ اما این کار می‌تواند آسیب جدی به باتری شما وارد کند. شارژرهای اصلی به طور دقیق برای تامین ولتاژ و جریان مناسب لپ تاپ شما طراحی شده‌اند. شارژرهای تقلبی اغلب ولتاژ و جریان نامناسبی تولید می‌کنند که باعث نوسانات و گرم شدن بیش از حد باتری و مدار کنترلی آن می‌شود. این فرآیند به مرور زمان به سلول‌های باتری آسیب می‌زند و عمر مفید آن را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد؛ بنابراین برای محافظت از سرمایه خود همیشه از شارژر اصلی دستگاهتان استفاده کنید. در صورتی هم شارژ اصلی شما خراب شده است برای خرید یک شارژ جدید بهتر است کمی دست و دلباز باشید و آن را از نمایندگی‌های معتبر تهیه کنید.

3- عدم استفاده از لپ تاپ در دماهای بالا و پایین

باتری لپ تاپ شما درست مانند یک انسان در یک محدوده دمایی مشخص بهترین عملکرد را دارد. قرار دادن آن در معرض گرمای شدید مانند داخل یک خودروی پارک شده در تابستان، فرآیند فرسودگی شیمیایی آن را به شدت تسریع کرده و به ظرفیت آن آسیب دائمی وارد خواهد کرد. از طرفی دیگر سرمای شدید نیز عملکرد آن را مختل می‌کند، مقاومت داخلی باتری افزایش یافته و توانایی آن برای تامین انرژی به شدت کاهش می‌یابد. برای حفظ سلامت باتری توصیه می‌شود از لپ تاپ در دمای معتدل یعنی دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد استفاده کنید.

4- از کول پد استفاده کنید

از کول پد استفاده کنید

استفاده از کول پد یکی از روش‌های موثر برای افزایش عمر باتری لپ تاپ است. زمانی که لپ تاپ تحت فشار قرار می‌گیرد یا در محیط گرم استفاده می‌شود، دمای قطعات داخلی از جمله باتری افزایش می‌یابد. این افزایش دما می‌تواند باعث کاهش ظرفیت باتری و فرسودگی زودهنگام آن شود. کول پد با بهبود جریان هوا و کاهش دمای دستگاه به کاهش فشار حرارتی کمک می‌کند که در نتیجه آن عملکرد باتری پایدارتر شده و تعداد چرخه‌های شارژ دستگاه شما کاهش پیدا خواهد کرد. البته توصیه می‌شود که کول پد را مستقیما به برق متصل کنید و از اتصال آن به خود لپ تاپ خودداری کنید.

5- هارد HDD را با SSD جایگزین کنید

برای اکثر افرادی که به دنبال راهی برای افزایش عمر باتری لپ تاپ خود هستند تعویض هارد کمی عجیب به نظر می‌رسد؛ اما این یک حقیقت است که ارتقا از هارد دیسک مکانیکی (HDD) به یک درایو حالت جامد (SSD) تاثیر مثبتی بر مصرف انرژی دستگاه شما دارد. هارد دیسک‌های قدیمی از صفحات چرخان و یک بازوی مکانیکی برای خواندن و نوشتن اطلاعات استفاده می‌کنند. این قطعات متحرک به صورت مداوم در حال کار هستند و برای حرکت به انرژی زیادی نیاز دارند. این مصرف انرژی مداوم به صورت مستقیم بر باتری شما فشار وارد می‌کند. در مقابل هارد SSD هیچ قطعه متحرکی ندارند و از تراشه‌های حافظه فلش برای ذخیره‌سازی اطلاعات استفاده می‌کنند. این ساختار باعث می‌شود که SSD مصرف برق بسیار کمتری داشته باشد و در نتیجه باتری لپ تاپ شما برای مدت طولانی‌تری شارژ نگه دارد. علاوه بر آن سرعت بالای SSD در اجرای برنامه‌ها و راه‌اندازی سیستم باعث می‌شود لپ تاپ زمان کمتری را صرف پردازش‌های سنگین کند و در نتیجه باتری دیرتر خالی می‌شود؛ بنابراین ارتقای هارد به SSD نه تنها سرعت لپ تاپ را بالا می‌برد بلکه مصرف انرژی را نیز بهینه می‌کند.

6- رم سیستم را ارتقا دهید

یکی دیگر از روش‌های نگهداری از باتری لپ تاپ ارتقای رم سیستم است. آیا میدانید که میزان رم هم می‌تواند روی مصرف باتری تاثیرگذار باشد؟ هر چقدر که رم بیشتر باشد کامپیوتر شما سریع‌تر پردازش می‌کند و میزان فشار بر هارد لپ تاپ کاهش پیدا خواهد کرد که در نهایت می‌تواند فرایند فرسودگی باتری لپ تاپ را تا حدی کندتر کند.

 

مدل لپ تاپ مناسب برنامه نویس:
بهترین لپ تاپ برای برنامه نویسی

 

7- اپلیکیشن‌هایی که مصرف بالایی دارند را ببندید

باتری مناسب برای لپ تاپ

 

برخی از اپلیکیشن‌ها باتری زیادی مصرف می‌کنند و به همین دلیل در زمانی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، باید آن‌ها را ببندید. از طرفی دیگر هنگام روشن کردن سیستم برخی از نرم‌افزارها به صورت خودکار فعال خواهند شد و در پس‌زمینه به فعالیت خود ادامه می‌دهند در نگهداری باتری لپ تاپ باید به این اپلیکیشن‌ها هم توجه خاصی داشته باشید.

برای اینکه ببینید چه اپلیکیشن‌هایی در زمان بالا آمدن ویندوز اجرا می‌شوند، باید به تسک منیجر بروید و روی Startup بروید. حالا می‌توانید لیست اپلیکیشن‌هایی که در زمان اجرای سیستم‌عامل اجرا می‌شوند را مشاهده کنید. می‌توانید این اپلیکیشن‌‌ها را غیرفعال کنید تا باتری مصرف نشود.

برای لپ تاپ‌های مک می‌توانید به قسمت Users بروید و سپس وارد Groups شوید. حالا باید Login Items را انتخاب کنید. لیست اپلیکیشن‌هایی که در زمان اجرای سیستم عامل باز می‌شوند را مشاهده می‌کنید. می‌توانید آن‌ها را ببندید تا در مصرف باتری صرفه‌جویی شود.

 

بهترین لپ تاپ تا 25 میلیون کدام مدل است؟
لپ تاپ تا 25 میلیون

 

8- نگه داشتن شارژ در حالت نیمه در صورت عدم استفاده طولانی مدت

اگر قرار است برای مدت طولانی از لپ تاپ خود استفاده نکنید، بهتر است شارژ باتری را در حدود 50 درصد نگه دارید. این کار باعث می‌شود سلول‌های باتری در وضعیت پایدارتری باقی بمانند و فرسودگی ناشی از شارژ کامل یا تخلیه کامل کاهش یابد. در لپ تاپ‌های قدیمی‌تر که امکان جدا کردن باتری وجود داشت توصیه می‌شد باتری را از دستگاه جدا کنید؛ اما امروزه با باتری‌های داخلی بهترین روش این است که لپ تاپ را خاموش کرده و با شارژ نیمه در محیطی خنک و خشک نگهداری کنید تا عمر مفید باتری حفظ شود و عملکرد آن در بلندمدت کاهش پیدا نکند.

 

مشخصات هارد لپ تاپ را کجا ببینیم؟
هارد دیسک لپ تاپ کجاست

 

9- دستگاه‌های خارجی را از لپ تاپ جدا کنید

دستگاه‌های خارجی را از لپ تاپ جدا کنید

توجه داشته باشید دستگاه‌هایی که از طریق USB به لپ تاپ متصل کرده‌اید، می‌توانند تاثیر زیادی در مصرف باتری داشته باشند. کلیه دستگاه‌های خارجی همانند ماوس، کارت حافظه، وای فای، بلندگوهای خارجی، بلوتوث یا سایر موارد مشابه می‌توانند مصرف انرژی لپ تاپ را افزایش دهند. شما می‌توانید برای افزایش طول عمر باتری لپ تاپ، کلیه موارد ذکرشده را از آن جدا کرده و در نهایت عمر باتری لپ تاپ خود را افزایش دهید. البته در بسیاری از موارد جدا کردن همه دستگاه‌ها ممکن است و افراد ترجیح می‌دهند که راحتی خود را حفظ کنند به جای اینکه مدام به فکر افزایش طول عمر باتری لپ تاپ باشند. برای نمونه اکثر افراد استفاده از موس و کیبورد را به عقب انداختن 2 یا 3 ماهه باتری لپ تاپ ترجیح می‌دهند.

10- از  درایو نوری به صورت طولانی مدت استفاده نکنید

یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های لپ تاپ که می‌تواند تاثیر زیادی در افزایش مصرف باتری داشته باشد، بخش درایو نوری دستگاه است.  درایو نوری هم مانند هارد از قطعات مکانیکی استفاده می‌کند تا بتواند سی دی یا دی وی دی را بچرخاند و اطلاعات روی آن را بخواند که این موضوع باعث افزایش مصرف انرژی در لپ تاپ خواهد شد. به همین دلیل در اکثر لپ تاپ‌های جدید این قطعه حذف شده است تا علاوه بر باریک‌تر شدن دستگاه به افزایش طول عمر باتری هم کمک شده باشد. اگر فایلی روی سی دی دارید بهتر است آن را روی سیستم کپی کرده و سپس از آن استفاده کنید.

11- روشنایی صفحه نمایش را کاهش دهید

شارژ باتری لپ تاپ

بدون تردید نمایشگر لپ تاپ را می‌توان به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های مصرف‌کننده باتری به حساب آورد. با استفاده از کلیدهای عملکرد (FN) موجود در صفحه کلید و انتخاب گزینه کاهش روشنایی، نور صفحه نمایش را تنظیم کرده و تا حد امکان کاهش دهید. با انجام این کار می‌توانید مصرف باتری لپ تاپ را تا حد زیادی کاهش دهید و در نتیجه افزایش طول عمر باتری را رقم خواهید زد. معمولا توصیه می‌کنیم هنگام تماشای فیلم یا زمانی که لپ تاپ در حال دانلود است، نور نمایشگر را تا اندازه مشخص کاهش دهید تا بتوانید تاثیر اقدام خود را در افزایش طول عمر باتری لپ تاپ مشاهده کنید.

12- نمایش Screen Saver را قطع کنید

یکی از اقدامات ساده و موثر برای کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر باتری لپ تاپ، غیرفعال کردن محافظ صفحه (Screen Saver) است. هنگامی که لپ‌تاپ برای مدتی بدون استفاده باقی می‌ماند و وارد حالت خواب یا بیکاری می‌شود فعال بودن Screen Saver می‌تواند باعث نمایش انیمیشن‌ها یا تصاویر گرافیکی پرمصرف شود. این موضوع نه تنها مصرف باتری را افزایش می‌دهد، بلکه در درازمدت عمر مفید آن را کاهش می‌دهد. در مقابل نمایش یک صفحه کاملا مشکی یا خاموش شدن خودکار نمایشگر انرژی بسیار کمتری مصرف می‌کند؛ بنابراین توصیه می‌شود برای بهینه‌سازی مصرف انرژی حالت Screen Saver را به‌طور کامل غیرفعال کنید.

 

آموزش تغییر زبان کیبورد لپ تاپ:
چگونه زبان کیبورد را فارسی کنیم

 

13- از Hibernate به جای Sleep استفاده کنید

در حالت Sleep لپ تاپ به طور موقت به خواب می‌رود و نمایشگر و هارد دیسک خاموش می‌شوند؛ اما حافظه RAM همچنان فعال باقی می‌ماند تا بتوانید سریع به کار خود برگردید. با این حال همین میزان فعالیت پس‌زمینه‌ای نیز انرژی مصرف می‌کند و در بلندمدت ممکن است به کاهش عمر باتری منجر شود. این در حالی است که گزینه Hibernate با ذخیره وضعیت فعلی سیستم و خاموش کردن کامل دستگاه، مصرف انرژی را تقریبا به صفر می‌رساند. اگر قصد دارید برای مدت طولانی‌تری مانند چند ساعت از لپ تاپ استفاده نکنید، به کار گیری حالت Hibernate به‌جای Sleep انتخاب بهتری خواهد بود.

 

14- لپ تاپ خود را تمیز نگه دارید

لپ تاپ خود را تمیز نگه دارید

هنگامی که دریچه هوای لپ تاپ مملو از گرد و غبار شود، گرمای بیشتری تولید می‌شود و می‌تواند عمر باتری را کاهش دهد. شما باید دریچه‌های هوا را به صورت منظم تمیز کرده تا بتوانید دما را کنترل کنید. معمولا تمیز نگه داشتن لپ تاپ و سرویس‌های دائم می‌تواند مانع از جمع شدن گرد و غبار شود و تاثیر آن را در افزایش طول عمر باتری لپ تاپ احساس خواهید کرد. توصیه می‌کنیم گاهی وقت‌ها لپ تاپ را به مراکز مجاز تعمیرات منتقل کنید تا بتوانند گرد و غبار را از ریو دریچه‌ها خارج شده و بدین ترتیب، مانع از افزایش دما در محیط داخلی دستگاه شوند که قطعا تاثیر آن را در افزایش طول عمر باتری خواهید دید.

جمع‌بندی

طول عمر باتری لپ تاپ همواره از اهمیت زیادی برای کاربران برخوردار بوده و این در حالی است که آن‌ها می‌توانند با رعایت برخی نکات، شرایط پایدار و خوبی را برای خود رقم بزنند. ما در این مقاله سعی کردیم بهترین روش‌ها برای افزایش طول عمر باتری لپ تاپ را به شما آموزش دهیم تا بتوانید شرایط را کنترل کنید.

برای شما

نظرات

 

نظر بده

نام

29 نظر

  1. سام

    باعرض سلام
    ببخشید استفاده از باتری خراب برای لپتاپ مشکلی به وجود میاره؟ البته باتری در حدی خرابه که زیر 1 دقیقه شارژتموم میکنه و مجبورم توشارژبالپ تاپ کار کنم.
    می خواستم بدونم چون من از لپ تاپ برای بازی بیشتر استفاده می کنم برا همین هر باتری زود خراب میشه اگر با همین باتری خراب کارکنم ممکنه به لپ تاپ اسیب بزنه؟

    1. احسان نیک پی

      پاسخ به سام

      سلام اگه باتری باد کرده باشه خطرناک هست
  2. roya

    سلام بی زحمت اگه میشه به سوال منم جواب بدین خدا خیرتون بده.
    من تقریبا یک هفته پیش لپ تاپ hp elitebook خریدم که از امارات وارد ایران شده بود و ظاهرا دو یا سه سال پشت ویترین بوده یعنی خاموش بود، اون اقایی که لپ تاپ رو ازش خریدم به گفته خودش بعد از اینکه من گفتم همینو میخرم باتری نو گذاشته روش.
    وقتی میزنم به شارژ تقریبا 4 ساعت طول میکشه تا از 30 برسه به 80 درصد
    تقریبا دو ساعت شارژ نگه میداره (اصلا باهاش بازی نمیکنم)
    حالا به نظر شما با این ویژگیا باطری مشکل داره یا نو هست؟
    برای برطرف شدن دیر شارژ کردن بهتره شارژر جدید بخرم؟

    1. احسان نیک پی

      پاسخ به roya

      سلام ۴ ساعت زمان شارژ طبیعی نیست اونم برای ۳۰ تا ۸۰ احتمالا باتری اصل نیست و مشکل داره
اشتراک گذاری
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید
https://www.technolife.com/blog/%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%b7%d9%88%d9%84-%d8%b9%d9%85%d8%b1-%d8%a8%d8%a7%d8%aa%d8%b1%db%8c-%d9%84%d9%be-%d8%aa%d8%a7%d9%be/
ads
ads